Για μια πόλη που δέχεται συχνά επιθέσεις από τη Ρωσία, η ζωή στο Χάρκοβο στη βορειοανατολική Ουκρανία κυλά, όλως περιέργως, καλά: οι δρόμοι είναι γεμάτοι ζωή κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα καφέ έχουν κόσμο ενώ υπάρχει ακόμα και κάποιου είδους νυχτερινή ζωή.
Αξιωματούχοι λένε ότι περίπου 1,2 εκατ. άνθρωποι παραμένουν στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας –συγκριτικά με σχεδόν 2 εκατ. πριν από την εισβολή της Μόσχας στις 24 Φεβρουαρίου του 2022– παρά την απειλή που θέτει ένα νέο κύμα ρωσικών επιθέσεων με πυραύλους και drones.
Μεταξύ αυτών είναι κάποιοι που επέστρεψαν στην πόλη αφού αναζήτησαν τη σχετική ασφάλεια στη δυτική Ουκρανία στις αρχές του πολέμου, όταν οι Ρώσοι έφθασαν στα περίχωρα της πόλης. Το έκαναν παρά τον κίνδυνο που διατρέχουν με το να διαμένουν σε μια πόλη που είναι κοντά στη γραμμή του μετώπου και απέχει μόλις 42 χλμ από τα σύνορα με τη Ρωσία.
“Εδώ ένιωσα περισσότερη ζωή σε μία ημέρα παρά σε τρεις μήνες εκεί έξω”, δήλωσε η Κατερίνα Περεβέρζεβα, 26χρονη συντάκτρια περιοδικού που επέστρεψε ύστερα από τρεις μήνες. Καθισμένη σε ένα καφέ στο κέντρο της πόλης, είπε στο Reuters ότι δεν σκοπεύει να φύγει ξανά παρά το γεγονός ότι εντείνονται οι ρωσικές επιθέσεις.
Το τελευταίο κύμα ξεκίνησε πέρυσι στις 29 Δεκεμβρίου, όταν τουλάχιστον τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Χάρκοβο και 31 σε όλη την Ουκρανία, σε μια από τις μεγαλύτερες ρωσικές αεροπορικές επιθέσεις από την αρχή του πολέμου.
Έκτοτε, 17 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και 168 έχουν τραυματιστεί μόνο στην πόλη αυτή, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Κατά τη φονικότερη ημέρα από τότε που εντάθηκαν οι επιθέσεις, 10 άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν σε πολλαπλά χτυπήματα στις 23 Ιανουαρίου.
Μια πενταμελής οικογένεια και ένα ζευγάρι ηλικιωμένων σκοτώθηκαν σε επίθεση με drone σε αποθήκη πετρελαίου στις 9 Φεβρουαρίου.
Ξενοδοχεία, ιστορικά κτίρια και πολυκατοικίες έχουν επίσης πληγεί και μεταξύ των όπλων που εκτοξεύθηκαν κατά του Χαρκόβου τις τελευταίες εβδομάδες ήταν και πύραυλοι από τη Βόρεια Κορέα, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές.
Το Χάρκοβο προστατεύεται λιγότερο καλά από την αντιαεροπορική άμυνα σε σχέση με την πρωτεύουσα Κίεβο, και είναι πιο ευάλωτο σε πυραύλους που εκτοξεύονται από κοντινή απόσταση. Ο σύντομος χρόνος που βρίσκονται στον αέρα καθιστά δύσκολη την κατάρριψή τους και κάποιοι προσγειώνονται πριν ακόμα ενεργοποιηθούν οι συναγερμοί για αεροπορική επιδρομή.
“Ψευδαίσθηση ειρήνης”
Παρά τον συχνό κίνδυνο, υπάρχει ζωή κατά τη διάρκεια της ημέρας στο Χάρκοβο και πολλές επιχειρήσεις που επηρεάζονται από πλήγματα γρήγορα ανακάμπτουν, δήλωσε η Ναταλία Πόποβα, σύμβουλος του περιφερειακού συμβουλίου.
Ωστόσο η πόλη νιώθει ότι τελεί υπό πολιορκία και οι ξύλινες σανίδες που έχουν χρησιμοποιηθεί για να καλύψουν τις βιτρίνες των καταστημάτων θυμίζουν συνεχώς ότι υπάρχει πόλεμος. Η ιστορική αρχιτεκτονική της πόλης, ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό τσαρικών και σοβιετικών κατασκευών, φέρει επίσης σημάδια από πυρά.
Τη νύχτα, μια απόκοσμη σιωπή πέφτει στην πόλη όταν οι λεωφόροι σκοτεινιάζουν ακόμα και πριν τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση κυκλοφορίας στις 11 το βράδυ.
“Νιώθεις αυτήν την ψευδαίσθηση μιας ειρηνικής ζωής”, δήλωσε ο Μίκολα Ντεμιντένκο, 26 ετών, που πέρυσι το καλοκαίρι άνοιξε κουρείο στο κέντρο της πόλης. Στα τέλη Δεκεμβρίου, ρωσικό drone έπεσε σε κτίριο κοντά στο σπίτι και το κατάστημα του Ντεμιντένκο, με αποτέλεσμα να σπάσουν τα παράθυρα στο κουρείο.
Κάποιοι κάτοικοι πιστεύουν ότι η επισφαλής κατάσταση στο Χάρκοβο τους έχει σκληραγωγήσει και τους έχει κάνει να εκτιμούν περισσότερο την κληρονομιά της πόλης.
Μέχρι το 1991 που η Ουκρανία κέρδισε την ανεξαρτησία της, η πόλη είχε έντονο ρωσικό χαρακτήρα και αποτελούσε προπύργιο της πολιτικής υπέρ της Μόσχας.
Αλλά ο πόλεμος αντέστρεψε τη δυναμική αυτή, λέει ο Αντόν Ναζάρκο, συνιδρυτής ενός νέου κέντρου τέχνης και παραστάσεων, που λέει ότι το Χάρκοβο τώρα έχει “μια ιστορική ευκαιρία” να σχηματίσει μια ταυτότητα ελεύθερη από τη ρωσική επιρροή.
Πρόσφατα, σε μια κρύα βραδιά, ένας βιομηχανικός χώρος που τώρα ονομάζεται Κέντρο Νέου Πολιτισμού και που κάποτε ήταν εργοστάσιο εξοπλισμού για ψυγεία, γέμισε κόσμο που κατάφερε να περάσει από τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας και πήγε να άκουσε συναυλία ηλεκτρονικής μουσικής. “Εάν δεν θέλουμε η πόλη να χάσει αυτή τη σπίθα δημιουργικότητας, πρέπει να κάνουμε πράγματα αμέσως τώρα, να αρχίσουμε να δημιουργούμε αμέσως τώρα”, δήλωσε ο Ναζάρκο, 37 ετών, με τη φωνή του να πνίγεται στον ήχο της δυνατής μουσικής.
Τοπικοί αξιωματούχοι έχουν επιδείξει αντίστοιχο ενδιαφέρον στο να δημιουργηθεί μια νέα ταυτότητα στο πλαίσιο μιας πανεθνικής προσπάθειας για ρήξη των πολιτιστικών και ιστορικών δεσμών με τη Μόσχα.
Τον Νοέμβριο, το εθνικό θέατρο όπερας και μπαλέτου του Χαρκόβου ζήτησε τη σύνθεση ύμνου της πόλης και ο δήμαρχος Ιχόρ Τέρεχοφ πρότεινε κεντρικός δρόμος να λάβει το όνομα του Ουκρανού φιλοσόφου Χριχόρι Σκοβόροντα αντί του Ρώσου ποιητή Αλεξάντερ Πούσκιν.
Ειδικοί στα πυρομαχικά
Όπως και σε άλλες πόλεις που έχουν βομβαρδιστεί από τη Ρωσία, οι κάτοικοι στο Χάρκοβο έμαθαν να προσαρμόζονται.
Η Πόποβα, που συμβουλεύει περιφερειακούς αξιωματούχους για ανθρωπιστικές υποθέσεις, εξήγησε για ποιο λόγο οι διάδρομοι και τα μπάνια προσφέρουν την καλύτερη προστασία που μπορούν να ελπίζουν ότι θα βρουν σε περίπτωση αεροπορικών επιθέσεων.
Τα καταφύγια δεν είναι πολύ αποτελεσματικά όταν οι βαλλιστικοί πύραυλοι χτυπούν με ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο αντίδρασης.
“Γιατί, ας είμαστε ειλικρινείς: το να πας σε κάποιο υπόγειο σε 40 δευτερόλεπτα ή να τρέξεις στο μετρό είναι μη ρεαλιστικό”, δήλωσε η Πόποβα. Η ίδια επέζησε από χτύπημα στις 2 Ιανουαρίου στον ακάλυπτο χώρο της πολυκατοικίας καθώς έτρεξε στο μπάνιο με τον νεαρό γιο της.
Λόγω της σχεδόν μόνιμης απειλής, είπε, πολλοί ντόπιοι βασίζονται στα κανάλια του Telegram, των οποίων οι Ουκρανοί διαχειριστές εντοπίζουν οι ίδιοι τις εκτοξεύσεις, κερδίζοντας πολύτιμα δευτερόλεπτα.
Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν δηλώσει ότι τουλάχιστον 79 πύραυλοι και drones έχουν πλήξει περιοχές με κατοικίες στο Χάρκοβο από τις 29 Δεκεμβρίου.
Η εξοικείωση των κατοίκων με τα διαφορετικά πυρομαχικά είναι τέτοια, δήλωσε η Περεβέρζεβα, που συχνά μπορούν να ξεχωρίσουν το ένα από το άλλο.
“Ένας S-300 (πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς) που χτυπά κάπου κοντά σου δεν κάνει τόσο δυνατό ήχο όσο ένας Iskander (πύραυλος μικρού βεληνεκούς) που πέφτει μακριά”, δήλωσε η ίδια.
ΠΗΓΗ: ΑΜΠΕ