Προς το τέλος οδεύει το μεγάλο παζάρι Τουρκίας – ΗΠΑ με επίκεντρο την άρση του βέτο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και την προμήθεια από τις ΗΠΑ των νέων F-16, καθώς και την αναβάθμιση παλαιότερων.
Η έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, από την τουρκική Εθνοσυνέλευση ήταν το πρώτο βήμα για να ακολουθήσει άμεσα η επιστολή Μπάιντεν στο Κογκρέσο, με την οποία ο αμερικανός πρόεδρος ζητά να εγκριθεί η πώληση.
Δεν είναι επίσημο
«Η επιστολή αυτή που εστάλη στο αμερικανικό Κογκρέσο δεν είναι το «notification» που στέλνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για να προχωρήσει μια εξαγωγή οπλισμού σε μια τρίτη χώρα. Είναι μια επιστολή δήλωσης πολιτικής πρόθεσης», σημείωσε στη Βουλή, η ΥΦΥΠΕΞ, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου. Ακόμα και έτσι πάντως, όλοι συμφωνούν ότι έγινε το πρώτο βήμα και εστάλη μήνυμα καλής θέλησης από την πλευρά της Ουάσιγκτον.
Τα F-35
Το διπλωματικό παζάρι των δύο ετών επηρέασε σαφώς και την Ελλάδα και την απάντηση που αναμένει για την προμήθεια των F-35.
Παρά το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση θέλει να μην συνδέει τα τουρκικά F-16 με τα ελληνικά F-35, το γεγονός ότι η τουρκική Εθνοσυνέλευση, με την ψήφο της για τη Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, επί της ουσίας άνοιξε το δρόμο ώστε Αθήνα και Άγκυρα να λάβουν τις απαντήσεις που αναμένουν στον τομέα των εξοπλιστικών.
Διπλωματικές πηγές σημείωναν δε ότι είναι «θέμα χρόνου» να φτάσει η επιστολή για τα F-35 στην Αθήνα, στην οποία πάντως δεν θα περιλαμβάνονται τα όπλα.
Διασφαλίσεις
Την ίδια στιγμή η Αθήνα ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τις ΗΠΑ να πουλήσουν αμυντικό εξοπλισμό σε οποιαδήποτε χώρα, αλλά ούτε και να καθοδηγήσει την Ουάσιγκτον για το πώς θα κάνει τις συναλλαγές της σε συμβόλαια που αφορούν αμυντικό υλικό. Και επισημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάμιξη στις αποφάσεις, ούτε προσπαθεί να τις επηρεάσει.
Σαφώς η ελληνική πλευρά θέλει να εξασφαλιστεί, κατά το δυνατό, ότι η Τουρκία δεν θα επιστρέψει στην πολιτική των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων, όχι μόνο σήμερα, με Ερντογάν στην προεδρία αλλά και στο μέλλον, με μία διαφορετική κυβέρνηση στην ηγεσία της Τουρκίας.
Και σε αυτή τη βάση παρακολουθεί τις εξελίξεις και επιχειρεί να εξασφαλίσει μεν εγγυήσεις που θα τη θωρακίζουν καθιστώντας σαφές πως ότι πωλείται από τις ΗΠΑ στην Τουρκία δεν θα χρησιμοποιείται εναντίον της Ελλάδας, μεν, αλλά την ίδια στιγμή δεν θα παρουσιαστεί με τρόπο που θα δώσει την δικαιολογία στην Τουρκία να εκτροχιάσει το καλό κλίμα με την Αθήνα. Αντίστοιχα επαφές γίνονται και με τη Γερμανία, για τα υποβρύχια που θα προμηθευθεί η Τουρκία. Με την εποχή να επιβάλει ισορροπίες.
Οι ζυμώσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες το ζήτημα των τουρκικών F-16 και του χειρισμού των «εγγυήσεων» προς την ελληνική πλευρά κινούνται σε ένα μεγάλο εύρος επιλογών, από την πλέον τυπική και λιγότερο ισχυρή, έως την πλέον δεσμευτική, ενώ συζήτηση φέρεται να είχε γίνει κατ’ αρχήν και στο Βίλνιους.
Ταξίδι στις ΗΠΑ
Επί του παρόντος τίποτα δεν έχει οριστικοποιηθεί, όπως τόνιζαν αρμόδιες πηγές στο in, με τις εξελίξεις να αναμένονται πάντως, καθώς επίκειται και η επίσκεψη του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Ουάσιγκτον, με το ραντεβού για τη συνάντηση με τον Άντονι Μπλίνκεν να έχει ήδη καθοριστεί για τις 9 Φεβρουαρίου, οπότε θα πραγματοποιηθεί και ο νέος γύρος στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ.
Στις συνομιλίες θα συμμετάσχουν επίσης οι ΥΦΥΠΕΞ, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και ο Κώστας Φραγκογιάννης.
Δίαυλος Γεραπετρίτη – Φιντάν
Να σημειωθεί ότι ο Γεραπετρίτης, όπως λένε αρμόδιες πηγές είναι σε ανοιχτή γραμμή με τον Χακάν Φιντάν, για να σβήνουν οι εστίες έντασης που θα μπορούσε να δημιουργήσει το οποιοδήποτε βήμα γίνεται είτε από την Αθήνα είτε από την Άγκυρα.
Κάτι που αποδείχθηκε άλλωστε και από το ότι συγκεκριμένες δηλώσεις, όπως του τούρκου υπουργού Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ περί διάθεσης της Άγκυρας να πραγματοποιήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στη Λιβύη.
Το ερώτημα είναι αν η Αθήνα για να κατευνάσει τις ανησυχίες της θέλει μία κίνηση από την Άγκυρα και μία από την Ουάσιγκτον, όσον αφορά τα F-16.
Υπάρχει τουρκική επιστολή;
Σύμφωνα με τους New York Times oι αξιωματούχοι του Κογκρέσου ζητούν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να τους κοινοποιήσει ένα έγγραφο που φέρεται να έχει στείλει η Άγκυρα στην Ουάσιγκτον, με το οποίο δηλώνει ότι σκοπεύει να αποκλιμακώσει τυχόν εντάσεις με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος.
Αντιρρήσεις για τα τουρκικά F-16 προβάλλει και η ομάδα «Νο Jets fot Turkey», στις ΗΠΑ ζητώντας να ασκηθεί αυστηρός νομοθετικός έλεγχος πριν προχωρήσει οποιαδήποτε διαδικασία πώλησης F-16 στην Τουρκία. Σε επιστολή της προς τα προεδρεία των Επιτροπών Εξωτερικών και Διεθνών της Γερουσίας και της Βουλής, τα οποία έχουν την ευθύνη της έγκρισης διεθνών πωλήσεων όπλων. Μία επιστολή που μεταξύ άλλων αναφέρεται στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, στο δανεισμό από την Τουρκία στο Αζερμπαϊτζάν, F-16 στο παρελθόν, για την επίθεση του Αρτσάχ, την πολιτική υποστήριξη στη Χαμάς, κ.α.