Του Κώστα Ράπτη
Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και συναρχηγός των Πρασίνων Αναλένα Μπέρμποκ θέλησε να ακούγεται αυστηρή μετά στις συνομιλίες που είχε χθες Δευτέρα στη Τζέντα με τον Σαουδάραβα ομόλογό της, πρίγκηπα Φαϊσάν μπιν Φαρχάν αλ Σαούντ.
“Κάθε βήμα [προσέγγισης] προς τον Άσαντ θα πρέπει να εξαρτάται από συγκεκριμένες παραχωρήσεις” προειδοποίησε η επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, στον απόηχο κινήσεων επανενσωμάτωσης του καθεστώτος της Συρίας στην αραβική “οικογένεια”.
Κατά την Μπέρμποκ, “ο Σύρος πρόεδρος δεν θα πρέπει να ανταμειφθεί για τις τόσο σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πραγματοποιεί καθημεριά”. “Η πολιτική διαδικασία επίλυσης της κρίσης” πρόσθεσε “παραμένει μακρινή “ενώ για περισσότερο από δέκα χρόνια δεν έχει υπάρξει [στη Συρία] παρά αιματοχυσία και αδιανόητος ανθρώπινος πόνος, που μετά βίας δημοσιοποιείται πια”.
Άγνωστος παραμένει ο αντίκτυπος των λόγων της στους οικοδεσπότες της. Διότι βεβαίως η Σαουδική Αραβία, με την αντικειμενικά ηγεμονική θέση της στα αραβικά πράγματα, βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή των προσπαθειών άρσης της απομόνωσης της Δαμασκού.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου συμφώνησαν στην επανεισδοχή της χώρας του Άσαντ, η οποία είχε αποβληθεί από το συλλογικό σώμα στα τέλη του 2011, κατά τις απαρχές αυτού που έμελλε να εξελιχθεί σε έναν πολυετή και αιματηρό πόλεμο επί συριακού εδάφους.
Σε συνέχεια δε των τελευταίων αποφάσεων, η Σαουδική Αραβία απηύθυνε πρόσκληση στον Άσαντ να παρευρεθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου την ερχόμενη Παρασκευή. Μια τέτοια εμφάνιση του Σύρου προέδρου μεταξύ των λοιπών Αράβων ηγετών θα μπορεί ασφαλώς να χαρακτηρισθεί ιστορική.
Τα δε Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που πήραν από τους πρώτους τον δρόμο της αποκατάστασης των σχέσεων με τη Δαμασκό, προχώρησαν πιο μακριά, καλώντας τον Άσαντ να παραστεί στην COP28, ήτοι την Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, η οποία θα φιλοξενηθεί στο Ντουμπάι από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου. Θα είναι αν μη τι άλλο ενδιαφέρον να δει κανείς τον Σύρο ηγέτη να τοποθετείται επί της αντιμετώπισης των διεθνών κλιματικών προκλήσεων, όταν η χώρα του παραμένει σε ερειπιώδη κατάσταση.
Πληροφορίες του Al Monitor μάλιστα θέλουν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να έχουν δεχθεί αντιπροσωπεία των Κούρδων της Συρίας, με αντικείμενο ενδεχόμενη μεσολάβηση προς τον Άσαντ για την εξασφάλιση εγγυήσεων κουρδικής αυτονομίας στο μέλλον.
Δεν είναι βέβαια οι Άραβες μονάρχες ανενημέρωτοι ως προς το τι έχει συμβεί στη Συρία την τελευταία δεκαετία. Για την ακρίβεια, στον συριακό εμφύλιο πόλεμο ο οποίος σύντομα διεθνοποιήθηκε, συμμετείχαν ενεργά, χρηματοδοτώντας γενναιόδωρα τους ισλαμιστές αντάρτες κατά του Άσαντ, αλλά πλέον οφείλουν να συμφιλιωθούν με την πραγματικότητα ότι χάρη και στην παρέμβαση Ρωσίας και Ιράν το παιχνίδι στη Συρία έχει κριθεί. Άλλωστε η πρόσφατη αποκατάσταση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ιράν με κινεζική μεσολάβηση εκτονώνει τις εντάσεις σε πολλά παράπλευρα μέτωπα της Μέσης Ανατολής, ενώ η έμφαση δείχνει να μετατοπίζεται, σε ότι αφορά τις αραβικές πρωτεύουσες, στην απόκρουση των φιλοδοξιών της Άγκυρας σε μία περιοχή, όπου τα θέματα θα όφειλε να επιλύονται ενδο-αραβικά.
(Αλλά και στον άξονα Κατάρ-Τουρκίας που λειτούργησε ο μεγάλος πάτρωνας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας μόνο το εμιράτο έχει απομείνει να τηρεί αδιάλλακτη στάση, καθώς ο Ερντογάν έχει ανοίξει με ρωσική διαμεσολάβηση διαύλους επικοινωνίας με τη Δαμασκό, επειγόμενος μεταξύ άλλων και εσωτερικούς λόγους, ήτοι την ογκούμενη δυσφορία της τουρκικής κοινωνίας για την παρουσία εκατομυρίων Σύρων προσφύγων).
Από την πλευρά του ο Άσαντ δεν μπορεί παρά να είναι ευτυχής για το ότι η επανσωμάτωση στον Αραβικό Σύνδεσμο εξισορροπεί τη μέχρι τώρα εξάρτησή του από τη Ρωσία και το Ιράν: η ύπαρξη περισσότερων του ενός στηριγμάτων στην πραγματικότητα χαρίζει μεγαλύτερες ελευθερίες στη Δαμασκό.
Ήδη ο Σύρος ηγέτης απηύθυνε έκκληση προς τις αραβικές χώρες να επενδύσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας του, ενώ όπου δεν λειτουργεί το “καρότο” προορίζεται να λειτουργήσει το “μαστίγιο”: η μετατροπή της οικονομικά αποκλεισμένης Συρίας σε ναρκο-οικονομία, η οποία τροφοδοτεί το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα της διάδοσης της μεθαμφεταμίνης Captagon στον Περσικό Κόλπο, υποχρεώνει τις ενδιαφερόμενες χώρες να βρουν τρόπος συνεργασίας με τη Δαμασκό.
Αλλά δεν μοιράζονται όλοι στον κόσμο τις επιφυλάξεις της Αναλένα Μπέρμποκ. Στην τακτική ενημέρωση των δημοσιογράφων την Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Ουάνγκ Ουενμπίν σχολίασε: “Υπό οποιαδήποτε οπτική γωνία η επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Κόσμο είναι κάτι για να είναι ευτυχείς όλοι εκτός από μία χώρα. Οι ΗΠΑ ασύστολα την επέκριναν και άσκησαν πιέσεις. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντιτάχθηκε ρητά, ενώ Αμερικανοί νομοθέτες έφτασαν να καταγγέλλουν τον Αραβικό Σύνδεσμο. Στην πραγματικότητα, λόγω των αμερικανικών πιέσεων και κυρώσεων η Συρία υποφέρει 12 χρόνια πολέμου με τις αντίστοιχες καταστροφικές συνέπειες να διαρκούν μέχρι σήμερα. Η επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο αποδεικνύει και πάλι ότι όταν η σκιά των ΗΠΑ συρρικνώνεται, το φως της ειρήνης εξαπλώνεται. Οι ΗΠΑ και λίγες ακόμη χώρες αποκαλούν “κανόνες” τον τρόπο που αυτές παίζουν το παιχνίδι και “άνοιξη” την αλλαγή καθεστώτος σε άλλες χώρες, ενώ καταδικάζουν κάθε χώρα που δεν υπηρετεί τα ιδιοτελή ηγεμονικά τους συμφέροντα. Αυτή η στρεβλή “πολιτική ορθότητα” δεν τους οδηγεί πια πουθενά”.
Η χαιρέκακη ικανοποίηση του εκπροσώπου της κινεζικής διπλωματίας δεν έχει τόσο να κάνει με τις νέες ευκαιρίες που προσφέρει στη χώρα του η σταθεροποίηση της μεσανατολικής φυσικής εξόδου των νέων δρόμων του μεταξιού. Οφείλεται κυρίως σε αυτό που επισημαίνουν και πολυάριθμοι Αμερικανοί σχολιαστές, ότι δηλαδή οι εξελίξεις περί τον Αραβικό Σύνδεσμο δείχνουν πως παραδοσιακά στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ σε αυτή την ευαίσθητη περιοχή ρυθμίζουν πλέον τα του οίκου τους, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τις υποδείξεις της Δύσης.
Ακριβώς αυτό προκαλεί αντιδράσεις οργής στον Λόφο του Καπιτωλίου, όπου διακομματική ομάδα βουλευτών κατέθεσε, ακριβώς για να παρεμποδίσει την εξομάλυνση των σχέσεων της Συρίας με άλλα αραβικά κράτη, νομοσχέδιο το οποίο τις κυρώσεις του δρακόντειο Caesar Act του 2019, που έχει ήδη οδηγήσει τη χώρα του Άσαντ στην χειρότερη οικονομική κατάσταση από το ξέσπασμα του πολέμου το 2011.