Του Κώστα Ράπτη
Τρώγοντας έρχεται η όρεξη. Την Δευτέρα οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης εξαπέλυσαν επιθέσεις με drones και πυραύλους εναντίον στόχων στο Αρμπίλ, πρωτεύουσα του αυτόνομου Ιρακινού Κουρδιστάν, όπου έχασαν τη ζωή τους πέντε άνθρωποι, καθώς και στην περιοχή της Ίντλιμπ στη βόρεια Συρία, η οποία ελέγχεται από ισλαμιστές αντάρτες.
Όμως τη Δευτέρα έμελλε να δοθεί συνέχεια, με αντίστοιχη επίθεση στην πακιστανική επαρχία του Μπαλουτσιστάν, όπου και έχασαν τη ζωή τους δύο παιδιά και τραυματίσθηκαν τρία άλλα.
Στόχος ήταν θέσεις της οργάνωσης Τζάις αλ-Αντλ (Στρατός της Δικαιοσύνης), η οποία συχνά εξαπολύει επιθέσεις στην γειτονική ιρανική επαρχία του Σιστάν-Μπαλοτσεστάν. Οι Βελούχοι που ζουν εκατέρωθεν των συνόρων αποτελούν διακριτή εθνότητα, η οποία θρησκευτικά ακολουθεί το σουνιτικό δόγμα, συνεπώς αποτελούν ευνοϊκό πεδίο για τη δημιουργία μειονοτικών αποσχιστικών κινημάτων στο Ιράν (όπως αντίστοιχα συμβαίνει σε άλλες περιοχές της Ισλαμικής Δημοκρατίας, με οργανώσεις που δρουν στο όνομα της κουρδικής και της αραβόφωνης κοινότητας).
Η επιχείρηση της Τρίτης, ειδικότερα, αποτελεί την απάντηση στην ένοπλη επίθεση της Τζάις αλ-Αντλ που σημειώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου εναντίον αστυνομικού σταθμού στην πόλη Ρασκ του Σιστάν-Μπαλουτσεστάν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 11 αστυνομικοί και δύο εκ των επιτιθέμενων. Και σε αυτή την περίπτωση, οι δράστες κατέφυγαν αμέσως μετά στην πακιστανική επικράτεια.
Η ιρανική πλευρά κατηγορεί το Πακιστάν ότι δεν επιτελεί τον ρόλο του σε ό,τι αφορά τη φύλαξη των συνόρων και την καταδίωξη των τρομοκρατών. Το πακιστανικό Υπουργείο Εξωτερικών, πάλι, κατήγγειλε την “απρόκλητη παραβίαση” του εναέριου χώρου του” την Τρίτη, πόσω μάλλον που “η παράνομη αυτή πράξη έλαβε χώρα, παρά την ύπαρξη ποικίλων διαύλων επικοινωνίας” μεταξύ των δύο χωρών.
Εκτιμάται, ωστόσο, ότι το Πακιστάν θα κρατήσει εντός ορίων τις αντιδράσεις του, μεταξύ άλλων διότι οδεύει προς εκλογές, στο δύκολο τοπίο που διαμορφώνει η φυλάκιση του δημοφιλούς πρώην πρωθυπουργού Ιμράν Χαν.
Αντίστοιχο ρίσκο διατάραξης των σχέσεων με μια κατά βάση φιλική χώρα πήρε η Τεχεράνη και με τις επιθέσεις της Δευτέρας σε ιρακινή επικράτεια. Στην περίπτωση αυτή, δηλώθηκε ότι επρόκειτο για απάντηση στη διπλή επίθεση αυτοκτονίας της 3ης Ιανουαρίου με 94 νεκρούς στην ιρανική πόλη Κερμάν, κατά τη διάρκεια τελετής μνήμης για την τέταρτη επέτειο της δολοφονίας με εντολή Τραμπ του στρατηγού των Φρουρών της Επανάστασης Κάσεμ Σολεϊμανί. Η ιρανική πλευρά ενοχοποιεί για αυτές τις επιθέσεις αυτοκτονίας το Ισλαμικό Κόμμα Τουρκεστάν, του οποίου θέσεις στόχευσε στην Ίντλιμπ, καθώς και την ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών Μοσάντ, της οποίας το τοπικό αρχηγείο ισχυρίζεται ότι έπληξε στο Αρμπίλ. Στην πραγματικότητα, επλήγη η οικία του Κούρδου μεγαλοεπιχειρηματία Πεσρό Ντεζαϊ (πρωταγωνιστή των εξαγωγών ιρακινού πετρελαίου στο Ισραήλ), ο οποίος έχασε τη ζωή του μαζί με άλλα τρία άτομα, συμπεριλαμβανομένης της ενός έτους κόρης του.
“Η εποχή του ‘χτυπάω και φεύγω’ τελείωσε”, διακήρυξε ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου Μοχάμεντ Μπαγέρ Γαλιμπάφ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απευθυνόμενος νοερά στις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Όμως τα μηνύματα που στέλνει η Τεχεράνη είναι πολύ πιο ηχηρά από το πέρασμα σε μια πιο επιθετική “αντιτρομοκρατική πολιτική”. Η ευθεία ανάληψη της ευθύνης από τους Φρουρούς της Επανάστασης, η εκτόξευση πυραύλων από διαφορετικές περιοχές του Ιράν προς στόχους που απείχαν πάνω από 1250 χιλιόμετρα και η ευστοχία των πληγμάτων υποδηλώνουν ότι το Ιράν έχει τη δυνατότητα και την αποφασιστικότητα να θέσει εν κινδύνω, σε περίπτωση περιφερειακής κλιμάκωσης, την ισραηλινή επικράτεια, καθώς και την αμερικανική στρατιωτική παρουσία οπουδήποτε στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, η επιλογή των στόχων ήταν “πονηρή”: η πραγματοποίηση πληγμάτων εναντίον μη κρατικών δρώντων σε περιοχές που ελέγχονται ανεπαρκώς ή και καθόλου από τις κεντρικές κυβερνήσεις τους, αποτρέπει την ανταπάντηση από αμερικανικής ή ισραηλινής πλευράς – εκτός και αν οι τελευταίες ήθελαν να επιβεβαιώσουν το ισραηλινό αφήγημα περί δικής τους εμπλοκής σε τρομοκρατικές ενέργειες δι’ αντιπροσώπων.
Με άλλα λόγια, το Ιράν έστειλε ένα μήνυμα πολεμικής αποτροπής (χρήσιμο και για εσωτερική του κατανάλωση), χωρίς να προβεί σε μια πραγματική κίνηση πολεμικής κλιμάκωσης.