Οι επενδυτές στη Νέα Υόρκη στους οποίους έχουν πει ότι η αντιμετώπιση του πληθωρισμού είναι η “Νο. 1 προτεραιότητα” της Τουρκίας είχαν τεθεί εν αναμονή της σχετικής απόφασης, ώστε να διαπιστώσουν το πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η Κεντρική Τράπεζα Τουρκίας (TCMB) για να περιορίσει την αύξηση των τιμών που κυμαίνονται σχεδόν στο 60%, τουλάχιστον επισήμως, γιατί ανεπισήμως, σύμφωνα με οικονομολόγους, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη.
Μετά από τη συνεδρίαση της Επιτροπής Καθορισμού Επιτοκίων την Πέμπτη, υπό την επικεφαλής Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν, η TCMB ανακοίνωσε ότι τα επιτόκια αυξάνονται κατά 500 μονάδες βάσεις στο 30%, στην τέταρτη συνεχόμενη αύξηση από τότε που η νέα οικονομική ομάδα Σιμσέκ-Ερκάν ανέλαβε δράση, μετά τις εκλογές. Τα επιτόκια είχαν διαμορφωθεί στο 25% στην προηγούμενη συνεδρίαση.
Το κλίμα της αγοράς είχε ήδη μετατοπιστεί, καθώς αναμενόταν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα προχωρούσαν σε πολύ μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Όλο αυτό το αίσθημα ενισχύθηκε από την δημόσια επικύρωση του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, καθώς η οικονομία των 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων βιώνει μια διαρκείας κρίση κόστους ζωής.
Αν και οι προβλέψεις κυμαίνονταν σε μεγάλη κλίμακα, οι περισσότεροι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προέβλεψαν αύξηση 500 μονάδων βάσης στο 30% την Πέμπτη. Υπήρχαν όμως διάφορες τιμές και στις δύο πλευρές: η Societe Generale SA και η MUFG Bank είδαν μια κίνηση στο 31%, ενώ η Barclays και η Bank of America είναι μεταξύ των προγνωστικών στο άλλο άκρο που αναμένουν μια πιο σταδιακή άνοδο στο 27,5%.
Ο κύκλος σύσφιξης που ξεκίνησε μετά την επανεκλογή του Ερντογάν τον Μάιο έχει γίνει επείγον θέμα καθώς η νέα ομάδα τεχνοκρατών του προέδρου προσπαθεί να κερδίσει πίσω επενδυτές που απέφευγαν την Τουρκία μετά από χρόνια ασταθών και αντισυμβατικών πολιτικών που έθεσαν εκτός ισορροπίας την οικονομία.
“Εάν η Τουρκία πρόκειται να συνεχίσει την πρόσφατη επιτυχία της στη βελτίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, τότε η αγορά απαιτεί ένα ισχυρό μήνυμα ότι η κεντρική τράπεζα θα θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό”, δήλωσε ο Τσαγρί Κουτμάν, ειδικός της τουρκικής αγοράς στην KNG Securities που προβλέπει αύξηση του έως και 600 μονάδες βάσης και στη συνέχεια μεγαλύτερη σύσφιξη.
“Η αρχική μας έκκληση για αυτή τη συνάντηση ήταν μια αύξηση κατά 250 μονάδες βάσης, αλλά διπλασιάσαμε αυτή την προοπτική αφότου η κεντρική τράπεζα δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι επέκτεινε το ημερήσιο όριο για κάποια δάνεια. Βλέπουμε αυτή την κίνηση ως ένα προληπτικό βήμα προς τη μερική άμβλυνση της πίεσης στους όρους πίστωσης για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις – και ως ένα μήνυμα ότι έρχονται μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων”, είχε αναφέρει η Σέλβα Μπαχάρ Μπαζίκι, οικονομολόγος του Bloomberg Economics
Ο Ερντογάν, του οποίου οι ομιλίες αναλύονταν από καιρό για ενδείξεις ως προς την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, φαινομενικά επανεξετάζει τις μακροχρόνιες πεποιθήσεις του ότι τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια θα μπορούσαν να περιορίσουν τον πληθωρισμό. Πρόσφατα εξέφρασε την υποστήριξή του για σκληρότερα μέτρα που σχεδιάστηκαν από τον Ερκάν και τον νέο υπουργό Οικονομικών του, Μεχμέτ Σίμσεκ. Είναι ένα μήνυμα που πήρε ο Σίμσεκ αυτή την εβδομάδα για μια σειρά επενδυτικών συναντήσεων στις ΗΠΑ. Το νέο όραμα παραμένει δύσκολο να πωληθεί λόγω του ιστορικού του Ερντογάν να δώσει προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη και να εκδιώξει τρεις διαδοχικούς διοικητές κεντρικών τραπεζών επειδή δεν ήταν αρκετά επιθετικοί.
Η TCMB έρχεται από μια συνεδρίαση τον Αύγουστο, στην οποία συμμετείχαν νέα μέλη του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής, τα οποία ανέλαβαν πόστο από τον Ερντογάν ως μέρος της ανανέωσης της οικονομικής του ομάδας από τον πρόεδρο. Εμφανιζόμενη κατώτερη των προσδοκιών κάθε φορά από τότε που διορίστηκε η Ερκάν τον Ιούνιο, η απόφαση του περασμένου μήνα να αυξηθούν τα επιτόκια κατά 750 μονάδες βάσης ξεπέρασε τις περισσότερες προβλέψεις.
Η στροφή βοηθά τις τουρκικές τράπεζες και εταιρείες να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και ακόμη και να φέρουν ορισμένους ξένους επενδυτές πίσω προς τα κρατικά ομόλογα σε τοπικό νόμισμα.
Παρά τις αυξήσεις των επιτοκίων από τον Ιούνιο, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν επιδεινωθεί τόσο πολύ που η TCMB χρειάστηκε να αυξήσει το κόστος δανεισμού κατά 750 μονάδες βάσης και πάλι αυτή την εβδομάδα, όπως είχε προβλέψει ο Χακάν Καρά, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στην τουρκική Κεντρική Τράπεζα: “Για να είναι πιο αποτελεσματική η αύξηση των επιτοκίων, πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής και ισχυρή”, είπε. “Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι η αργή κίνηση θα είναι πιο δαπανηρή για την οικονομία παρά η γρήγορη κίνηση”.