Την εκτίμηση ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί μία νέα κρίση, αλλά διατήρηση του καλού κλίματος και της ηρεμίας, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση κάνουν διπλωμάτες και αναλυτές.
Για την Αθήνα οι ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας καθώς και η οικοδόμηση εμπιστοσύνης είναι οι πρώτοι στόχοι στην ατζέντα, με βουλευτές της ΝΔ να υπογραμμίζουν τη σημασία του ότι από το «Μητσοτάκης γιοκ» φτάσαμε Ελλάδα και Τουρκία να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου.
Μιλώντας στο in, ο βουλευτής Σερρών της ΝΔ, Τάσος Χατζηβασιλείου για την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα υπογραμμίζει ότι «κάθε συνάντηση των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας είναι σημαντική, όσο υφίσταται η διαφορά στον καθορισμό ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας».
Όπως επισημαίνει «το ταξίδι του Πρωθυπουργού συμπίπτει με την πρόσφατη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος, θέμα το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκάθαρα θα θέσει στον Ταγίπ Ερντογάν. Άλλωστε, πρόκειται για ένα διεθνές ζήτημα που αφορά το σεβασμό απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό».
Πρέπει να επικοινωνούμε
Σύμφωνα με τον Χατζηβασιλείου «κανείς δεν τρέφει αυταπάτες για τη συνολική στάση της Τουρκίας και τον χρόνιο αναθεωρητισμό της. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να επικοινωνούμε. Εξάλλου, η διάσταση απόψεων σε μια σειρά από θέματα παραμένει. Στόχος της συνάντησης είναι η αξιολόγηση της μέχρι τώρα διαδικασίας επαναπροσέγγισης και η επαναβεβαίωση της δέσμευσης των δύο χωρών σε αυτήν την πορεία. Η νηνεμία σε αέρα και θάλασσα, χωρίς παραβιάσεις για περισσότερο από ένα έτος, συνιστά θετική εξέλιξη. Από το «Μητσοτάκης γιοκ», κατορθώσαμε, μέσω της πολιτικής μας, να φέρουμε την Τουρκία στο τραπέζι και να συνεργαστούμε για απτά αποτελέσματα στα ζητήματα της λεγομένης «χαμηλής πολιτικής».
Δεν είναι αυτόματη η διαδικασία επαναπροσέγγισης
Στο ερώτημα αν το πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών και το καλό κλίμα μπορεί να απειληθεί από το χρόνο, εφόσον δεν υπάρχουν λύσεις στα μεγάλα ζητήματα, ο βουλευτής της ΝΔ απαντά πως «το πνεύμα της Διακήρυξης των Αθηνών και η ηρεμία στο Αιγαίο μπορούν να απειληθούν ανά πάσα στιγμή από τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Κανείς δεν έχει ψευδαισθήσεις. Η διαδικασία επαναπροσέγγισης δεν είναι ούτε απλή, ούτε αυτόματη. Είναι σημαντικό να παραμένει ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας, παρά την εκκρεμότητα στο ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας».
Υπογραμμίζει δε πως «το τελευταίο διάστημα, η Τουρκία δείχνει να ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την ηρεμία ανάμεσα στις χώρες μας. Βεβαίως, η πρόσφατη απόφαση για τη Μονή της Χώρας μας ενοχλεί σφόδρα και για αυτό το ζήτημα θα τεθεί από την ελληνική πλευρά, χωρίς περιστροφές. Πιστεύω ότι στην παρούσα φάση ούτε η Τουρκία επιζητά μια νέα κρίση. Άλλωστε, δεν τη συμφέρει».
Η θετική ατζέντα
Κληθείς να σχολιάσει το ρόλο της θετικής ατζέντας και μέχρι πού μπορεί να φτάσουν τα αποτελέσματα της ο Χατζηβασιλείου τονίζει ότι «η θετική ατζέντα αποτελεί το όχημα της επαναπροσέγγισης Αθήνας-Άγκυρας. Η οικονομική συνεργασία, η περισσότερο εποικοδομητική στάση της Τουρκίας στο μεταναστευτικό και η συμφωνία για τη διευκόλυνση έκδοσης θεωρήσεων για 10 νησιά του Αιγαίου, είναι ορισμένα από τα σημαντικά, μετρήσιμα αποτελέσματα της δουλειάς που έχει γίνει πάνω στη θετική ατζέντα. Υπάρχουν τουλάχιστον 15 τομείς συνεργασίας, όπου η Ελλάδα και η Τουρκία αναζητούν κοινό βηματισμό, από την ενέργεια έως την πολιτική προστασία και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Εκτιμώ ότι η θετική ατζέντα μπορεί να φτάσει τόσο μακριά όσο οι δύο χώρες το επιθυμούν. Και επειδή η Τουρκία είναι εκείνη που κατά διαστήματα έχει ασταθή συμπεριφορά, οφείλει να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια».
Η ηρεμία βοηθά την επικοινωνία
Τέλος στο αν Ελλάδα και Τουρκία είναι έτοιμες για διάλογο για τα δύσκολα και τους συμβιβασμούς που θα απαιτηθούν, ο Χατζηβασιλείου απαντά πως «εκείνο που προέχει είναι να αντιληφθεί η Τουρκία ότι η ένταση ανάμεσα σε γειτονικές χώρες δεν μπορεί να αποτελεί κανονικότητα. Η παρούσα ηρεμία βοηθά την επικοινωνία των δύο πλευρών, καθώς αυτό που λείπει από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι η εμπιστοσύνη. Η θετική ατζέντα περιέχει πεδία, όπου μπορούμε να προχωρήσουμε βήμα-βήμα αποφεύγοντας τις εντάσεις».
Απέχουμε από τη λύση
Ο ίδιος πιστεύει ότι «απέχουμε από τη λύση στη διμερή μας διαφορά. Η λέξη «συμβιβασμός» είναι συνήθως αρνητικά φορτισμένη και στις δύο χώρες. Σημαντική προϋπόθεση για κάθε επόμενο βήμα είναι και η ενημέρωση της κοινής γνώμης σε Ελλάδα και Τουρκία, με στόχο την ουσιαστική πληροφόρηση και όχι την τροφοδότηση της πατριδοκαπηλίας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προβάλλει σταθερά τις εθνικές θέσεις που εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο και ξεκαθαρίζει ότι δεν δεχόμαστε παιχνίδια με την κυριαρχία και τα δικαιώματά μας. Για τον Ταγίπ Ερντογάν, τα πράγματα φαίνονται πολύπλοκα, καθώς στην παρούσα φάση, προτεραιότητά του είναι η διαχείριση της ήττας των δημοτικών εκλογών και η αντιστροφή του κλίματος. Πάντως, η επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων θέλει συνεχή προσπάθεια και αποφασιστικότητα».