Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν κάνει «θαύματα» για τις ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές, οι οποίες βρίσκονται στην καλύτερη πορεία τους από πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008.
Ο ευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 Banks σημείωσε άνοδο 13% το πρώτο τρίμηνο, διευρύνοντας το σερί του για έξι συνεχόμενα τρίμηνα, κάτι που είχε να συμβεί από το 2006.
Τα υψηλότερα μερίσματα και επαναγορές, καθώς και τα αυξημένα κέρδη, έχουν στηρίξει τον κλάδο, αντισταθμίζοντας τις ανησυχίες για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων. Μάλιστα, τελευταία, οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές είχαν γίνει πιο χαλαρές σχετικά με τις επαναγορές μετοχών και τα μερίσματα, καθώς οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει ισχυρά επίπεδα κεφαλαίου, αλλά θεωρείται ότι αισθάνονται άβολα με τις αποδόσεις των μετόχων που είναι μεγαλύτερες από τα ετήσια κέρδη των τραπεζών.
Και ήδη έχουν αρχίσει να σκληραίνουν τη στάση τους: μέλη του ο Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της ΕΚΤ, αλλά και η ίδια η επικεφαλής Κλαούντια Μπουχ, φαίνεται να αντιστέκονται στις πιέσεις παραγόντων του κλάδου και πιο μετριοπαθών συναδέλφων τους να υιοθετηθεί μια λιγότερο σκληρή στάση από τον εποπτικό φορέα όσον αφορά τα μερίσματα των τραπεζών και τις επαναγορές μετοχών.
Το status quo
Σύμφωνα με πηγές τις οποίες επικαλείται το -, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου που ήθελαν να διευκολύνουν τις τράπεζες να πληρώσουν το πλεόνασμα κεφαλαίων έχουν μέχρι στιγμής δυσκολευτεί να πείσουν τους ομολόγους τους. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν μάλιστα, ότι το κρίσιμο είναι ότι η Μπουχ έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει να διατηρήσει το status quo αφού ανέλαβε την ηγεσία του διοικητικού συμβουλίου φέτος.
Οι πληρωμές των μετόχων αποτελούν εδώ και καιρό βασικό σημείο διαμάχης μεταξύ της ΕΚΤ και των τραπεζών της περιοχής, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η αυστηρή γραμμή της εποπτικής αρχής για τις πληρωμές ευθύνεται εν μέρει για τις κακές αποτιμήσεις τους.
Το – ανέφερε τον Νοέμβριο ότι αρκετές ρυθμιστικές αρχές συμμερίζονται αυτή την άποψη και πίεζαν να μειώσουν το όριο κεφαλαίου που πρέπει να πληρούν οι μεμονωμένες τράπεζες για ανάλογες πληρωμές, καθώς και να καταργήσουν μια χρονοβόρα διαδικασία έγκρισης για μεγάλες επαναγορές μετοχών.
Ωστόσο, το διοικητικό συμβούλιο δεν φαίνεται διατεθειμένο να αλλάξει την προσέγγιση της ΕΚΤ, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα. Μερικοί από τους αξιωματούχους είπαν στο – ότι ανησυχούν για το γεγονός ότι θα επιτρέψουν σε πάρα πολλά κεφάλαια να φύγουν από το τραπεζικό σύστημα. Kαι άλλοι υπερασπίστηκαν την ευελιξία που έχουν επί του παρόντος ως απαραίτητη για να προσαρμόσουν την προσέγγισή τους στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν μεμονωμένες τράπεζες.
Το SSΜ, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους των εθνικών αρχών καθώς και από αξιωματούχους που έχει διορίσει η ΕΚΤ, σχεδιάζει και εκτελεί τα εποπτικά καθήκοντα της ΕΚΤ.
Ανταγωνισμός
Ενώ ο κλάδος επωφελήθηκε πρόσφατα από την αύξηση των επιτοκίων που επέτρεψε σε πολλές τράπεζες να αυξήσουν τις δεσμεύσεις πληρωμών, οι περισσότεροι δανειστές εξακολουθούν να συναλλάσσονται με έκπτωση έναντι των ομολόγων τους στη Wall Street. Ο πρόεδρος της Societe Generale SA, Lorenzo Bini Smaghi, υπήρξε ένας από τους δριμύτερους επικριτές της ΕΚΤ, λέγοντας ότι οι ενέργειές της και άλλες ευρωπαϊκές αρχές έχουν κάνει τις τράπεζες λιγότερο ελκυστικές στα μάτια των μετόχων.
«Η δυσκίνητη διαδικασία εξουσιοδότησης για τη διεξαγωγή επαναγορών μετοχών έχει δημιουργήσει την εντύπωση ότι η ΕΚΤ στοχεύει στην άσκηση ενός αυστηρού ρόλου εποπτείας ή ακόμη και ενός ρόλου ηθικής πειθούς επί της μερισματικής πολιτικής των τραπεζών», είπε σε συνέδριο στη Φρανκφούρτη νωρίτερα φέτος.
Από την την πλευρά της η Μπουχ είπε στους επενδυτές σε συνέδριο που διοργάνωσε η Morgan Stanley τον περασμένο μήνα ότι η ΕΚΤ παρακολουθεί την χρηματιστηριακή αξία των τραπεζών.
«Όλοι καταλαβαίνουμε ότι οι τράπεζες πρέπει να πληρώσουν τους ιδιοκτήτες τους», είπε. Ωστόσο, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει επίσης να «εξετάσουν τους μελλοντικούς κινδύνους και δεν αποτυπώνονται όλα αυτά στις αποτιμήσεις».
Η πρώην αντιπρόεδρος της Bundesbank έχει σημάνει ωστόσο, ότι είναι έτοιμη να ακούσει τις ιδέες των συναδέλφων μελών του εποπτικού συμβουλίου, είπαν ορισμένοι από τους ανθρώπους που γνωρίζουν το θέμα. Ωστόσο, οι συνάδελφοί της έχουν τη σαφή εντύπωση ότι δεν υποστηρίζει τη χαλάρωση της στάσης της ΕΚΤ σχετικά με τις πληρωμές, είπαν.
Δημοσίως, η Buch έχει επίσης επαναλάβει τη θέση του προκατόχου της ότι οι δανειστές πρέπει να είναι σε θέση να δείξουν ότι μπορούν να διατηρήσουν την οικονομική τους ισχύ ακόμη και αν η οικονομία επιδεινωθεί.
«Φυσικά εξετάζουμε επίσης τη μακροπρόθεσμη κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών για να βεβαιωθούμε ότι λαμβάνονται υπόψη αρκετά δυσμενή σενάρια», είπε τον περασμένο μήνα.
Αυτή είναι μια φράση-κλειδί που οι υποστηρικτές μιας πιο χαλαρής προσέγγισης είχαν επικρίνει ως μη διαφανή και ότι παρείχε στην ΕΚΤ πάρα πολλά περιθώρια για να στηριχθεί στις τράπεζες για τη συρρίκνωση των πληρωμών.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, οι διοικήσεις των τεσσάρων μεγαλύτερων πιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας, αναμένουν από τον εποπτικό βραχίονα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα ανάψει το πράσινο φως για την ανταμοιβή των μετόχων τους για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια. Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, οι συζητήσεις με τον SSM για το θέμα έχουν ήδη ξεκινήσει, με τις σχετικές αποφάσεις να αναμένονται περί τον Ιούνιο.
Οι διοικήσεις των συστημικών ομίλων έχουν ήδη ολοκληρώσει την κατάρτιση των επιχειρησιακών πλάνων της επόμενης τριετίας, υπό το πρίσμα και των τελευταίων εκτιμήσεων για την πορεία των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ, η οποία έχει άμεση επίδραση στα έσοδά τους.
Στις τράπεζες εκτιμούν ότι το 2024 οι εκταμιεύσεις θα ενισχυθούν, καθώς η οικονομία θα ανεβάσει ρυθμούς, με στήριξη από τις επενδύσεις, οι οποίες θα υποστηριχθούν από τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα λοιπά αναπτυξιακά προγράμματα.
Βελτίωση των συνθηκών αναμένουν και στη λιανική τραπεζική, με τη στεγαστική πίστη να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους.