Της Αναστασίας Βαμβακά
Δεν είναι η πρώτη φορά που η παγκόσμια ναυτιλία καλείται να αντιμετωπίσει έναν σκόπελο λόγω της διακοπής ή του περιορισμού ενός θαλάσσιου διαδρόμου. Είναι όμως αρκετά πρωτόγνωρη συνθήκη να υπάρχουν δυσκολίες σε δύο από τους τρεις κυρίους θαλάσσιους διαδρόμους του πλανήτη, τη διώρυγα του Παναμά και τη διώρυγα του Σουέζ σχεδόν ταυτόχρονα.
Πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και δεξαμενόπλοια βρέθηκαν στο στόχαστρο των ανταρτών. Στα φορτηγά ξηρού φορτίου, η χρήση της διώρυγας και η διέλευση από την Ερυθρά Θάλασσα συνεχίζεται ακόμα για την πλειονότητα των καραβιών.Στις αγορές αερίου, το 8% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου αερίου περνάει από το Σουέζ και το 4% του παγκόσμιου υγροποιημένου φυσικού αερίου πέρασε από το Bab el Mandeb προς βορρά και νότο.
Οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία, που περνούν από την Ερυθρά Θάλασσα, υποχρεώνουν τις ναυτιλιακές εταιρείες να προβούν σε αλλαγές στα δρομολόγιά τους και εκτινάσσουν τα ναύλα. Η εξέλιξη αυτή αν και διαταράσσει το παγκόσμιο εμπόριο και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, δίνει ώθηση στις μετοχές των ναυτιλιακών εταιρειών.Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg η κεφαλαιοποίηση των μεγαλύτερων εισηγμένων του πλανήτη αυξήθηκε κατά 22 δισ. δολάρια από τις 12 Δεκεμβρίου, όταν οι επιθέσεις άρχισαν να κλιμακώνονται. Η χρηματιστηριακή αξία των εταιρειών που φιγουράρουν στον δείκτη Solactive Global Shipping Index προσέγγισε 190 δισ. δολάρια, όταν στις 12 Δεκεμβρίου ήταν στα 166,2 δισ. δολάρια.
Μεγάλος αριθμός πλοίων μεταφοράς εμπορευμάτων επιλέγουν να αποφύγουν την περιοχή, όπου το κόστος ασφάλισης καλπάζει. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη Διώρυγα του Σουέζ για να “κόψουν” ανάμεσα σε Ασία και Ευρώπη και πρέπει να επεκτείνουν τα δρομολόγιά τους κατά χιλιάδες μίλια.
Πιο αναλυτικά:
● Διαδρομή από την Ινδία προς τη Βόρεια Ευρώπη: 38 ημέρες αντί για 24 ημέρες (58% αύξηση).
● Από τον Κόλπο της Μέσης Ανατολής προς τη διαδρομή της Βόρειας Ευρώπης: 40 ημέρες αντί για 23 ημέρες (74% αύξηση)
● Από τη διαδρομή από τον Κόλπο της Μέσης Ανατολής προς τη Μεσόγειο: 39 ημέρες αντί για 17 ημέρες (αύξηση 129%)
● Από τη διαδρομή από τη Μεσόγειο προς τη Νοτιοανατολική Ασία: (74% αύξηση): 40 ημέρες αντί 23 ημερών (74% αύξηση)
● Από τη διαδρομή από τη ρωσική Μαύρη Θάλασσα προς την Κίνα: 55 ημέρες αντί 31 ημερών (αύξηση 77%)
● Από τη ρωσική διαδρομή Βαλτική προς Ινδία: λιγότερες ημέρες από τη ρωσική διαδρομή προς την Ινδία: 44 ημέρες αντί 27 ημερών (αύξηση 63%)
Σύμφωνα με τον Βασίλη Κορκίδη, πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, Βασίλης Κορκίδης “εφόσον η παρέμβαση των Η.Π.Α. με την πρώτη ομάδα των χωρών της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, που ανέλαβαν δράση για τη διαφύλαξη της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, δεν αποδώσει σύντομα, τότε οι οικονομικές ζημίες, σε παγκόσμια κλίμακα, θα ανέλθουν ημερησίως σε πολλά δις δολάρια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, το προ διετίας δεκαήμερο κλείσιμο της Διώρυγας δημιούργησε καθυστέρηση 2 εβδομάδων στις αφίξεις στον Πειραιά και άλλα λιμάνια της Μεσογείου, καθώς και 3-4 εβδομάδες επιπλέον χρόνο στις τελικές παραδόσεις εμπορευμάτων. Η τότε αναμονή των πλοίων, με φορτία αξίας άνω των 9 δις δολαρίων, εκτιμάται ότι κόστισε, σε παγκόσμια κλίμακα, περίπου 6 δις δολάρια για κάθε εβδομάδα καθυστέρησης. Ευνοήθηκαν, βεβαίως, τα ναύλα, ειδικά στα πετρελαιοφόρα που διπλασιάστηκαν, λόγω αλλαγής πλεύσης πολλών πλοίων, στη μακρά ρότα 15.000 μιλίων γύρω από την Αφρική, ενώ δημιουργήθηκε μεγαλύτερη ζήτηση πλοίων λόγω του εγκλωβισμού 320 πλοίων στο Σουέζ.
Ήδη, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα ναύλα έχουν αυξηθεί κατά 20%.
“Τον μεγαλύτερο αντίκτυπο από την αποφυγή της διώρυγας δέχεται η ενεργειακή αγορά, παρασύροντας ανοδικά την τιμή του πετρελαίου. Μεταξύ των πλοίων που βρίσκονται σε αναμονή από την πλευρά της Μεσογείου, είναι πολλά τάνκερς που μεταφέρουν ημερησίως 9 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, από και προς την Ασία, με φορτία κυρίως από Καζακστάν, Ρωσία, Λιβύη και Αζερμπαϊτζάν. Επιπλέον, η Διώρυγα εξυπηρετεί τη διακίνηση του 4% του παγκόσμιου όγκου LNG, σε ετήσια βάση. Οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες μεταφορών θα επιβαρυνθούν και, αντίστοιχα, θα επιβαρύνουν, με επιπλέον κόστος για κάθε ημέρα καθυστέρησης, τους παραλήπτες των φορτίων. Να σημειωθεί ότι η Διώρυγα του Σουέζ, μήκους 120 μιλίων, αποτελεί την ταχύτερη διαδρομή ναυσιπλοΐας που συνδέει την Ευρώπη και την Ασία, με μηνιαία διέλευση καθαρού φορτίου άνω των 100 εκατ. Τόνων, που αντιστοιχεί στο 12% του παγκόσμιου όγκου και του 30% των εμπορευματοκιβωτίων, που ανέρχονται σε 1,4 εκατ. μηνιαίως”.