Το Σάββατο, τα μισθοφορικά στρατεύματα της Ομάδας Wagner υπό τον έλεγχο του Γιεβγκένι Πριγκόζιν έφτασαν σε απόσταση 200 μιλίων από τη Μόσχα προτού κάνουν μεταβολή ξαφνικά.
Αρχικά φάνηκε ότι υπήρχε μια συμφωνία με τη διαμεσολάβηση του Αλεξάντερ Λουκασένκο, του φίλα προσκείμενου στον Πούτιν προέδρου της Λευκορωσίας, που θα επέτρεπε και στις δύο πλευρές να σώσουν τα προσχήματα και να συνυπάρξουν. Αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται εύκολο να γίνει.
Σε διάγγελμά του το βράδυ της Δευτέρας, ο Πούτιν κατηγόρησε τους ηγέτες της Ομάδας Wagner και δήλωσε ότι οποιαδήποτε ανταρσία ήταν καταδικασμένη να αποτύχει. Χωρίς να κατονομάσει τον Πριγκόζιν, ο Πούτιν είπε ότι οι διοργανωτές της ανταρσίας απέτυχαν στον στόχο τους να χυθεί ρωσικό αίμα “σε μια εσωτερική αντιπαράθεση”.
Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν εγείρει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με το τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια στη Ρωσία και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και στη γεωπολιτική – αλλά έχουν προσφέρει ελάχιστες απαντήσεις.
Όπως σημειώνει η MarketWatch, όλοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι οι εξελίξεις θα τρέξουν γρήγορα, ενώ η Άντζελα Στεντ, διευθύντρια του Center for Eurasian, Russian and Easter European Studies στο Πανεπιστήμιο του Τζορτζτάουν, σημειώνει ότι η “αποτυχημένη ανταρσία της Wagner ήταν μόνο η πρώτη πράξη”.
Ο Γκάρι Κασπάροφ, ο Ρώσος μεγάλος σκακιστής και επικριτής του Πούτιν, δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος έχει χάσει την αύρα του αήττητου που χρειάζεται κάθε δικτάτορας για να επιβιώσει. “Όταν οι εχθροί του βλέπουν ότι είναι ευάλωτος και οι σύμμαχοί του βλέπουν ότι δεν μπορεί πλέον να τους προστατεύσει, ο χρόνος μετρά αντίστροφα”, είπε στο Twittera ο Κασπάροφ.
Άλλοι αναλυτές δεν είναι τόσο σίγουροι.
Αν και συμφωνούν ότι τα γεγονότα ήταν η πιο σοβαρή απειλή για την εξουσία του Πούτιν εδώ και δύο δεκαετίες, χαρακτηρίζουν την κατάσταση εξαιρετικά αβέβαιη.
Ο David Szakonly, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο George Washington, δήλωσε ότι το ερώτημα για το μέλλον είναι πόση δυναμική μπορεί να αναπτύξει ο Πούτιν. “Εξακολουθεί να είναι ηγέτης και οι άνθρωποι ακολουθούν τις εντολές του”, δήλωσε ο Szakonly.
Ο Timothy Frye, καθηγητής μετασοβιετικής εξωτερικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, δήλωσε ότι εξεπλάγη που ο Πούτιν δεν κάλεσε τον λαό να βγει στους δρόμους για να υπερασπιστεί το καθεστώς. “Προφανώς, ο Πούτιν πιστεύει ότι είναι λιγότερο δημοφιλής από ό,τι πιστεύουν πολλοί άλλοι”, δήλωσε ο Frye.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ορισμένοι σχολιαστές ήταν αισιόδοξοι ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την αναταραχή στη Ρωσία και να σημειώσει πρόοδο στο πεδίο της μάχης. Η Στεντ χαρακτήρισε ως ευσεβή πόθο μια τέτοια εξέλιξη.
Η ουκρανική αντεπίθεση “θα είναι δύσκολη δουλειά”, σημείωσε, για να προσθέσει ότι είναι σημαντικό η Ουκρανία να γίνει δεκτή στο ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής της Βορειο-Ατλαντικής Συμμαχίας τον επόμενο μήνα.
Άλλος ένας βασικός -αλλά άγνωστος x- παράγοντας είναι το ηθικό των Ρώσων στρατιωτών, ειδικά από τη στιγμή που οι μισθοφόροι της Wagner ήταν από τους πιο αποτελεσματικούς μαχητές στο μέτωπο.
Η ρωσική οικονομία
Ο Λίαμ Πιτς, οικονομολόγος της Capital Economics, δήλωσε στη MarketWatch ότι ο βραχυπρόθεσμος αντίκτυπος της ανταρσίας θα είναι περιορισμένος. Δεν διαφαίνεται αίσθημα πανικού στον ρωσικό λαό ή μαζικές εκροές καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα της Ρωσίας .
Ο Πιτς τόνισε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια μακρόχρονη σύγκρουση, με σημαντικό αντίκτυπο. Η ρωσική οικονομία έχει βρει έως τώρα μια ισορροπία. “Οποιαδήποτε ενίσχυση των στρατιωτικών της επιχειρήσεων θα αντιμετωπιζόταν με επιπλέον κυρώσεις από τη Δύση, που θα άφηναν εκτεθειμένη τη Ρωσία στις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και θα δοκίμαζαν τις αντοχές της”, τόνισε ο Peach.
Ομάδα Wagner και Πριγκόζιν
Ο Πούτιν δήλωσε στο διάγγελμά του ότι η συντριπτική πλειονότητα των μαχητών της Wagner είναι πατριώτες και δεν φταίνε για την ανταρσία.
Τους κάλεσε είτε να καταταγούν στον τακτικό στρατό του Υπουργείο Άμυνας, είτε να περάσουν με ασφάλεια στη Λευκορωσία.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι οι μαχητές της Wagner στην Αφρική δεν θα αποσυρθούν από την ήπειρο, λέγοντας ότι θα παραμείνουν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι. Και οι δύο αυτές χώρες έχουν ζητήσει βοήθεια από τη Ρωσία για την αντιμετώπιση ένοπλων ομάδων.
Ο Ματ Μίλερ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ, δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον δεν γνωρίζει τι θα συμβεί με τη Wagner στην Αφρική και πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επιρροή της Ομάδας.
Στα μάτια του Πούτιν, ο Πριγκόζιν εξακολουθεί να είναι προδότης, δήλωσε ο Ian Bremmer, πρόεδρος του Eurasia Group. Ο Πριγκόζιν είναι “dead man walking”, δήλωσε ο Bremmer στο CNBC τη Δευτέρα. “Θα με εξέπληττε να είναι ακόμα μαζί μας στους επόμενους λίγους μήνες”.
“Ο Πριγκόζιν μπορεί να μην έχει πολύ χρόνο ζωής”, σχολίασε στο Twitter ο Tympfiy Mylovanov, επικεφαλής της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου και σύμβουλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Η Catrina Doxsee, αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, εκτίμησε ότι θα γίνει μάχη μεταξύ Πούτιν και Προγκόζιν για ένα “μεγάλο σκιώδες δίκτυο εταιρειών” που συνδέονται με τη Wagner. Σε αυτές περιλαμβάνονται εταιρείες που διακινούν λαθραία χρυσό και διαμάντια από το Σουδάν και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Κίνα
Η Κίνα υποστήριξε τη ρωσική ηγεσία απέναντι στην ανταρσία των 20 ωρών. Ο Μάικλ ΜακΦολ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία, διερωτήθηκε αν ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ πιστεύει ότι είναι “καλό στοίχημα” στρατηγικά να παραμείνει στο πλευρό του Πούτιν, ενώ οι δημοσιογράφοι ρωτούν τα τελευταία 24ωρα τους Αμερικανούς αξιωματούχους αν η αστάθεια στη Ρωσία θα έθετε εν αμφιβόλω την υποστήριξη της Κίνας προς τη Ρωσία.
“Δεν θα ήθελα να κάνω εικασίες σχετικά με το πώς [η Κίνα] θα διαβάσει αυτή την κατάσταση”, επισήμανε ο Μίλερ στους δημοσιογράφους κατά την ενημέρωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. “Θα ήθελα απλώς να επαναλάβω αυτό που ο υπουργός Μπλίνκεν είπε απευθείας στις συναντήσεις του με [την κινεζική ηγεσία], ότι δηλαδή θα τους παροτρύνουμε να μην υποστηρίζουν τη Ρωσία παρέχοντάς της άμεση στρατιωτική βοήθεια”.