Αντιμέτωπη με ένα «ανατιμητικό σπιράλ» το οποίο θα φέρει πολύ σύντομα τις τιμές των ακινήτων, ειδικά των νεόδμητων κατοικιών, σε νέο ιστορικό υψηλό βρίσκεται η κτηματαγορά.
Εκτός από την υπερβάλλουσα ζήτηση σε σχέση με την προσφορά που τροφοδοτεί το «ράλι», εξακολουθεί να καταγράφεται αύξηση στις τιμές των οικοδομικών υλικών με ρυθμό πολύ υψηλότερο του δείκτη τιμών καταναλωτή.
Μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα η Τράπεζα της Ελλάδος θα ανακοινώσει την πορεία του δείκτη τιμών ακινήτων για το 4ο τρίμηνο του 2023 και συνολικά για την περσινή χρονιά.
Η καταγραφή περαιτέρω ανόδου για το 4ο τρίμηνο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς όλες οι ενδείξεις οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση: τα στοιχεία των μεσιτών, η εικόνα από τα συμβόλαια που υπογράφονται κ.λπ.
Ουσιαστικά, με την περαιτέρω αύξηση του γενικού δείκτη τιμών, αυτός θα πλησιάσει ακόμη περισσότερο στα ιστορικά υψηλά τα οποία καταγράφηκαν -πάντοτε με βάση τον δείκτη της Τράπεζας της Ελλάδας- το 3ο τρίμηνο του 2008, λίγο πριν ξεκινήσει η «κατάρρευση» της κτηματαγοράς.
Ειδικά για τα νεόδμητα ακίνητα στα οποία καταγράφεται ταχύτερη αύξηση τιμών, η ανάκτηση των ιστορικών υψηλών είναι πολύ πιθανό ότι θα αποτυπωθεί μέσα στο 2024. Η περιορισμένη δυνατότητα χρηματοδότησης των επενδύσεων για την αγορά ακινήτων λόγω της αύξησης των επιτοκίων κατά την τελευταία διετία, δεν φαίνεται να λειτουργεί -προς το παρόν τουλάχιστον- ως παράγοντας ανάσχεσης της ανόδου των τιμών. Έχουν υπερισχύσει οι παράγοντες που σπρώχνουν τις τιμές των ακινήτων προς τα πάνω, κυριότεροι εκ των οποίων είναι οι εξής:
- Η έλλειψη νεόδμητων ακινήτων σε μια περίοδο που η ζήτηση για ακίνητα με υψηλές ενεργειακές προδιαγραφές γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Οι συνέπειες από το πάγωμα της οικοδομικής δραστηριότητας στη δεκαετία 2009-2019 (με επέκταση της περιόδου και λόγω της πανδημίας) γίνονται ιδιαίτερα ορατές στην αγορά.
- Η μεγάλη αύξηση της ζήτησης σε σχέση με τα προσφερόμενα ακίνητα είναι βασικός παράγοντας αύξησης. Οι εκτιμήσεις ότι αυτή τη στιγμή «λείπουν» από την αγορά πάνω από 210.000 ακίνητα επιβεβαιώνονται τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την πορεία των τιμών.
- Η περιορισμένη προσφορά γίνεται ακόμη μικρότερη εξαιτίας της απώλειας ακινήτων είτε για τη «χρυσή βίζα» είτε για τη βραχυχρόνια μίσθωση. Μένει να φανεί το αμέσως επόμενο διάστημα αν θα ανακοπεί ο ρυθμός πώλησης ακινήτων σε ξένους με αντάλλαγμα το ευρωπαϊκό διαβατήριο. Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι πολλά από τα ακίνητα που πωλούνται για «χρυσή βίζα» καταλήγουν να αξιοποιούνται -μέσω γραφείων για βραχυχρόνια μίσθωση προκειμένου να αποδίδουν έσοδα στους επενδυτές.
- Το συνεχιζόμενο ράλι στις τιμές των οικοδομικών υλικών που ανεβάζει ολοένα και πιο ψηλά το κόστος ανέγερσης. Για τις πολυτελείς κατασκευές, ένα τετραγωνικό μέτρο έχει φτάσει να στοιχίζει από 1.700 έως 2.000 ευρώ.
Και το 2024 ξεκίνησε με σημαντική αύξηση στις τιμές των υλικών κατασκευής, με τον δείκτη να κλείνει με ετήσια αύξηση 5,6%. Άνοδος καταγράφηκε -της τάξεως του 0,6%- και συγκριτικά με τον Δεκέμβριο. Μπορεί τα ποσοστά να έχουν περιοριστεί σε σχέση με τα αντίστοιχα περσινά -ο Ιανουάριος του 2023 είχε κλείσει με αύξηση 11,5% σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2022-, όμως το γεγονός είναι ότι οι τιμές ανεβαίνουν σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα, με ρυθμό μάλιστα τουλάχιστον 2,5 μονάδες ταχύτερο σε σχέση με τον αντίστοιχο του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.
Ο μέσος δείκτης του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2023 – Ιανουαρίου 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουαρίου 2022 – Ιανουαρίου 2023, παρουσίασε αύξηση 7,2%, έναντι αύξησης 11,4% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων προηγούμενων δωδεκάμηνων.
Πώς φτάσαμε σε αυτό το +5,6% του Ιανουαρίου;
Τα τούβλα ακρίβυναν κατά 15,8%, οι υαλοπίνακες ασφαλείας κατά 11%, οι πλαστικοί σωλήνες κατά 8,7%, τα θερμαντικά σώματα κατά 7,6%, οι μαρμαρόπλακες κατά 7,5%, τα εντοιχισμένα ντουλάπια κατά 6,9% και τα κουφώματα αλουμινίου κατά 6,8%, ποσοστό αντίστοιχο με αυτό που καταγράφηκε και στα παρκέτα.
Έχουμε ανατίμηση 6,6% στους χάλκινους αγωγούς, 6,2% στα ξύλινα παράθυρα και 6% στα πλακίδια, ενώ το τσιμέντο έχει ακριβύνει κατά 5,8% από χρονιά σε χρονιά. Μοναδικό στοιχείο που έχει γίνει φθηνότερο είναι το πετρέλαιο κίνησης (κατά 7,6%) και αυτό ακόμη δεν είναι σίγουρο ότι θα διατηρηθεί ως εικόνα, δεδομένου ότι τον Φεβρουάριο έχει σημειωθεί σημαντική άνοδος στην τιμή του πετρελαίου.