Σε βρόγχο που απειλεί να πνίξει όσες επιχειρήσεις, κυρίως μεσαίες και μικρότερες, άντεξαν την υπερδεκαετή οικονομική κρίση, εξελίσσεται το κόστος για τραπεζική χρηματοδότηση, ύστερα και από την δέκατη αύξηση επιτοκίων που ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ.
Τραπεζικά στελέχη, αφού τονίζουν ότι κατάσταση, τουλάχιστον επί του παρόντος είναι απόλυτα διαχειρίσημη για τα νοικοκυριά μιας και απολαμβάνουν προστασίας έως τον Απρίλιο του 2024, μετά την απόφαση των τραπεζών να “παγώσουν” τα επιτόκια», παραδέχονται ότι το κόστους είναι πλέον ιδιαίτερα αυξημένο για τις επιχειρήσεις. Μάλιστα αυτό προβληματίζει περισσότερο τις τράπεζες και από το συνεχές ανοδικό σερί των επιτοκίων, είναι το γεγονός ότι φαίνεται πως τα υψηλά επιτόκια δεν θα «αποσυμπιεσθούν» σύντομα, τεστάροντας τις αντοχές των επιχειρήσεων στην επιβάρυνση από το κόστος του δανεισμού τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις διαμορφώνεται σήμερα πάνω από 7,50% όταν προ των αυξήσεων από την κεντρική τράπεζα προσέγγιζε το 4,9%, ενώ διπλάσιο είναι το επιτόκιο για τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (από 3,16% σε 6,27%).
Πάνω από 8% το επιτόκιο δανεισμού για τις ΜμΕ
Από τον Ιούλιο του 2022, το κόστος του χρήματος έχει ανέβει συνολικά κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, αφού τα επιτόκια ξεκίνησαν από αρνητικά, στο – 0,50% και πλέον βρίσκονται στο 4%. Εάν σε αυτό προσθέσεις και το επιτοκιακό περιθώριο (spread) που επιβάλλουν οι τράπεζες στον πελάτη, τότε για τις μεν μεγάλες επιχειρήσεις το τελικό επιτόκιο δανεισμού τους ανέρχεται σήμερα σε επίπεδα από 5,50% μέχρι 7%, όταν μέχρι τον περυσινό Ιούλιο το τελικό επιτόκιο του δανείου σε μια μεγάλη επιχείρηση δεν ξεπερνούσε το 3%.
Την ίδια στιγμή ακόμη υψηλότερο είναι το κόστος του χρήματος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, φτάνοντας το 8% – 8,50%.
Γκρίνια στη ΔΕΘ
Το ζήτημα του κόστους δανεισμού απασχόλησε όπως ήταν φυσικό και όλα τα πηγαδάκια επιχειρηματιών που πολιτικούς που έλαβαν χώρα το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Μάλιστα καλά πληροφορημένες πηγές επισημαίνουν ότι υπήρξε αρκετή «γκρίνια» από θεσμικούς φορείς των επιχειρήσεων καθώς το υψηλό λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, η ακρίβεια, οι συσσωρευμένες οφειλές, οι συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων δανεισμού, η έλλειψη ρευστότητας, τα επιπλέον μισθολογικά βάρη που φέρνει το ξεπάγωμα των τριετιών, είναι παράγοντες που κλονίζουν το επιχειρείν. «Και επειδή καμία οικονομία δεν αναπτύχθηκε χωρίς την συμμετοχή των επιχειρήσεων, χρειάζεται ένα ρεαλιστικό σχέδιο για την ουσιαστική ενίσχυση τους» είναι το μήνυμα που επιχείρησαν να στείλουν στους συνεργάτες του Πρωθυπουργού.
Μηδενικό ενδιαφέρον από τις ΜμΕ για χρηματοδοτήσεις
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι φυσικό η πρόσβαση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στην τραπεζική ρευστότητα λόγο του υψηλότερου κόστους που φέρνουν οι απανωτές αυξήσεις επιτοκίων, να κρίνεται απαγορευτική.
Σύμφωνα άλλωστε με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε επιχειρήσεις-μέλη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης μόλις 1 στις 4 (24%) από αυτές πραγματοποίησε κάποια επένδυση το πρώτο εξάμηνο του έτους. Το 61,5% των επενδύσεων αφορούσε την βελτίωση του τεχνολογικού εξοπλισμού και τις ψηφιακές τεχνολογίες, το 17,5% τις κτιριακές εγκαταστάσεις, το 14% την εκπαίδευση του προσωπικού και το 7% εργασίες για ενεργειακή αναβάθμιση.
Αυτό όμως που είχε μεγαλύτερη σημασία είναι η πλειοψηφία των επενδύσεων και συγκεκριμένα το 67,5% χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από ίδια κεφάλαια, το 27,5% χρηματοδοτήθηκε από κάποιο πρόγραμμα και μόλις το 5% χρηματοδοτήθηκε από κάποια τράπεζα.
Την ίδια στιγμή ιδιαίτερης αναφοράς χρήζει το γεγονός ότι οι επενδύσεις που υλοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα ήταν σχετικά χαμηλού προϋπολογισμού. Ειδικότερα το 50% των επενδύσεων ήταν ύψους έως 5.000 ευρώ το 20% έως 10.000 ευρώ και πάνω από 10.000 ευρώ ήταν το υπόλοιπο 30% των επενδύσεων.