Τον περιορισμό της χρήσης μετρητών στην αγορά, αλλά και τον άμεσο ηλεκτρονικό έλεγχο όλων των εσόδων και εξόδων των επιχειρήσεων και επιτηδευματιών, επιχειρεί το φορολογικό νομοσχέδιο στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου για περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Ειδικότερα, και σε συνδυασμό με τον νέο τεκμαρτό προσδιορισμό του εισοδήματος και του φόρου των ελευθέρων επαγγελματιών, η κυβέρνηση προχωρά στην υιοθέτηση και των κατωτέρω πέντε νέων μέτρων στην αγορά:
- Υποχρεωτική ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο myDATA εντός του 2024. Το επόμενο έτος γίνεται υποχρεωτική η ανάρτηση εσόδων και δαπανών στο myDATA. Τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν μπορεί να είναι μικρότερα από τα έξοδα που έχουν διαβιβαστεί στην πλατφόρμα. Επίσης, οι δαπάνες μιας επιχείρησης που δεν έχουν διαβιβαστεί δεν θα εκπίπτουν.
- Απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων – το τίμημα θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής.
- Αύξηση του προστίμου για χρήση μετρητών σε συναλλαγές άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής.
- Ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
- Διακοπή συνεργασίας των εταιρειών εμπορίας καυσίμων με παραβάτες λαθρεμπορίας. Επίσης, αυστηροποιούνται και τα πρόστιμα για νοθεία και λαθρεμπόριο καυσίμων ή παρεμπόδιση του ελέγχου, καθώς προβλέπεται σφράγιση της εγκατάστασης για δύο χρόνια, ενώ ορίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων η εγκατάσταση σφραγίστηκε δεν μπορούν να δραστηριοποιηθούν στη διακίνηση ενεργειακών προϊόντων επίσης για δύο χρόνια από τη διαπίστωση της παράβασης.
Το νέο πακέτο μέτρων προβλέπει ακόμη ότι οι πολίτες που καταγγέλλουν παραποιημένες ταμειακές μηχανές μέσω της εφαρμογής Appodixi θα λαμβάνουν ως επιβράβευση το δεκαπλάσιο της αξίας της συναλλαγής για την οποία έγινε η καταγγελία, με ελάχιστο τα 100 ευρώ και μέγιστο τις 3.000 ευρώ. Προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής είναι μετά την καταγγελία να γίνει έλεγχος και να επιβληθεί στην επιχείρηση πρόστιμο.
Θα πρέπει, δε, να αναφερθεί ότι τη φορολογική μεταρρύθμιση συμπληρώνουν και παρεμβάσεις που δεν απαιτούν νομοθετική ρύθμιση και θα υλοποιηθούν με διοικητικές πράξεις, οι οποίες είναι οι εξής:
- Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.
- Η επέκταση της υποχρέωσης κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν.
- Η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως έως το τέλος του έτους.
- Τα υποχρεωτικά ηλεκτρονικά τιμολόγια εντός του 2024 (έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα στην Ε.Ε.). Μέσα στο επόμενο έτος θα γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση (ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία η 31η Δεκεμβρίου 2024, προκειμένου οι επιχειρήσεις να επιλέξουν την αποκλειστική χρήση ηλεκτρονικής τιμολόγησης). Μέχρι να γίνει υποχρεωτική η ηλεκτρονική τιμολόγηση, επεκτείνονται τα κίνητρα για όσους την εφαρμόζουν νωρίτερα. Τα κίνητρα ηλεκτρονικής τιμολόγησης είναι τα εξής: ταχύτερες επιστροφές φόρων, παραγραφή φορολογικών υποθέσεων στα τρία χρόνια και υπεραποσβέσεις για τεχνολογικό εξοπλισμό για όλες τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που εκδίδουν αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο τα τιμολόγιά τους και τα οποία διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.
Όσον αφορά, ειδικότερα, τον περιορισμό της χρήσης των μετρητών στην αγορά, θα επιτευχθεί μέσω των εξής μέτρων:
- Απαγόρευση μετρητών στις αγορές ακινήτων: Το τίμημα για αγοραπωλησίες ακινήτων θα καταβάλλεται αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ’ ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, το 2022 πραγματοποιήθηκαν 338.511 μεταβιβάσεις ακινήτων με συνολικό τίμημα 27.740.709.425,71€. Από αυτές, οι 42.613 εξοφλήθηκαν αποκλειστικά με μετρητά (συνολικό τίμημα: 462.493.710,3€), ενώ σε 41.741 περιπτώσεις τίμημα ύψους 2.980.580.395,13€ εξοφλήθηκε εν μέρει με μετρητά.
- Πρόστιμο για συναλλαγές με μετρητά: Το πρόστιμο για αγορές αξίας πάνω από 500 ευρώ με μετρητά, το οποίο σήμερα είναι 100 ευρώ, διαμορφώνεται στο εξής στο διπλάσιο της αξίας της απόδειξης.
- Υποχρεωτικά ηλεκτρονικές συναλλαγές για προϊόντα με φόρο κατανάλωσης: Η ρύθμιση περιλαμβάνει τόσο το εγχώριο όσο και το διεθνές εμπόριο (εισαγωγές – εξαγωγές) με χώρες της Ε.Ε. και τρίτες χώρες. Δεν αφορά τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και ιδιωτών ή μεταξύ ιδιωτών.