Η αντιστροφή της ροής των αγωγών από Βορρά προς Νότο σε Νότο προς Βορρά, είναι μία από τις συνέπειες που παγιώνονται ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Ενώ ο πόλεμος στη Γάζα επίσης δείχνει να επηρεάζει τις ενεργειακές εξελίξεις.
Με την Ελλάδα να αντιμετωπίζεται από τις ΗΠΑ ως το νέο ενεργειακό hub που μπορεί να συνδέσει τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, με την Ευρώπη. Δεδομένου ότι η διαφοροποίηση των ενεργειακών δρόμων έχει καταστεί αναγκαιότητα, μετά και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Σημαντικό ρόλο στα νέα δεδομένα που επιβάλλουν οι ανατροπές που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επαναφορά των σχεδιασμών για σύγχρονους οδικούς άξονες, που θα διευκολύνουν τη μεταφορά των σιτηρών και θα δημιουργούν διεξόδους.
Συνδεσιμότητα λαο ενέργεια
Η ενέργεια και οι μεταφορές με επίκεντρο την συνδεσιμότητα βρέθηκαν στο επίκεντρο της ατζέντας των συνομιλιών που είχε ο Γιώργος Γεραπετρίτης κατά την επίσκεψη του στην Σόφια την Τρίτη.
Για τη Βουλγαρία άλλωστε η Ελλάδα αποτελεί την έξοδο της χώρας προς τη θάλασσα και επιθυμεί αναβαθμισμένη πρόσβαση και βελτίωση των υποδομών. Ενώ έντονο είναι το ενδιαφέρον για την αξιοποίηση και των ενεργειακών υποδομών και η προώθηση σειράς συμφωνιών που αφορούν τη συνδεσιμότητα και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τη μεταφορά ενέργειας από το Νότο προς το Βορρά.
Ενδιαφέρον υπάρχει από τη Βουλγαρία και για τη συμμετοχή της στο φιλόδοξο σχέδιο για τον διάδρομο IMEC που οραματίζεται να συνδέσει τον Ινδο-Ειρηνικό, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη.
Διευρωπαϊκός κόμβος μεταφορών
Ο Γεραπετρίτης κατά τις δηλώσεις του μετά από τη συνάντησή του με την Υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας Mariya Gabriel στη Σόφια σημείωσε το ρόλο Ελλάδας και Βουλγαρίας ως ένας διευρωπαϊκός κόμβος μεταφορών, επικοινωνιών και ενέργειας, ο οποίος διαμορφώθηκε επί τη βάσει του Κάθετου Διαδρόμου Νότου-Βορρά.
Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί ότι η Ελλάδα τροφοδότησε τη Βουλγαρία με φυσικό αέριο την άνοιξη του 2022, μετά τη διακοπή της ροής από την πλευρά της Ρωσίας. Τον Οκτώβριο του 2022 εγκαινιάστηκε ο διασυνδετήριος αγωγός IGB, ο οποίος συνέβαλε στη μεγάλη αύξηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που διακινούνται μεταξύ των δύο χωρών. Και το καλοκαίρι του 2023 θεμελιώθηκε το δεύτερο ηλεκτρικό καλώδιο που συνδέει Ελλάδα και Βουλγαρία.
Ενώ η επικείμενη λειτουργία της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) της Αλεξανδρούπολης είναι ένα έργο που εκτιμάται ότι θα μετασχηματίσει την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής.
Ο Άρδας
Κατά τη συνάντηση οι δύο ΥΠΕΞ συζήτησαν επίσης και το ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων του ποταμού Άρδα, με το Γεραπετρίτη να σημειώνει την προσδοκία της Αθήνας ότι θα υπάρξει άμεση και σύμφωνη με το δίκαιο της ΕΕ διευθέτηση του ζητήματος επ’ ωφελεία και των δύο χωρών.
Άξονας σταθερότητας
Η Γκάμπριελ από την πλευρά της υπογράμμισε τις στρατηγικές σχέσεις Αθήνας – Σόφιας οι οποίες όπως είπε αποτελούν έναν «άξονα σταθερότητας» στην περιοχή.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας στην ανακοίνωση του κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην έμφαση που δόθηκε για εμβάθυνση των σχέσεων «σε στρατηγικά έργα συνδεσιμότητας στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των υποδομών».
Όπως επισημαίνει δε «στο επίκεντρο των συνομιλιών ήταν επίσης η κοινή δήλωση της Βουλγαρίας, της Ελλάδας, της Κροατίας και της Ρουμανίας για κοινή εργασία στη συνδεσιμότητα, την κατασκευή του διαδρόμου Βορρά-Νότου και τις υποδομές μεταφορών, που εγκρίθηκαν το φθινόπωρο του 2023».