Αύξηση 4,4 δισ. ευρώ εμφάνισε στο α’ εξάμηνο το χρέος της κεντρικής διοίκησης, με αποτέλεσμα το γενικό χρέος να διαμορφωθεί στα 404,68 δισ. ευρώ (από 400,27 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022).
Τα 404 δισ. ευρώ αποτελούν το μεγαλύτερο νούμερο που έχει καταγραφεί ιστορικά (σ.σ.: στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 το αντίστοιχο ποσό ήταν 386,8 δισ. ευρώ και στο β’ τρίμηνο του 2022 ήταν 394,18 δισ. ευρώ), ενώ η αύξηση αποδίδεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στο βραχυπρόθεσμο χρέος (με περίοδο αποπληρωμής έως ένα έτος), το οποίο έφτασε πλέον στα 71,38 δισ. ευρώ.
Παρατηρείται, ωστόσο, ότι το ύψος του ακαθάριστου χρέους, όπως διαμορφώθηκε στο τέλος του Ιουνίου, είναι αισθητά υψηλότερο από τον στόχο που έθεσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και αποτυπώνεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2023, σύμφωνα με τον οποίο στο τέλος του 2023 θα διαμορφωθεί σε 395,03 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι στο χρέος της κεντρικής διοίκησης δεν ενσωματώνονται οι εγγυήσεις που έχει εκχωρήσει το ελληνικό Δημόσιο (σ.σ.: μετατρέπονται σε χρέος αν «σκάσουν» τα δάνεια για τα οποία δόθηκαν οι εγγυήσεις), το συνολικό ύψος των οποίων έφτανε στο τέλος Ιουνίου στα 29,43 δισ. ευρώ.
Η στρατηγική του ΟΔΔΗΧ
Η προσπάθεια του ΟΔΔΗΧ συνίσταται στο να κρατηθεί το χρέος της γενικής κυβέρνησης στα επίπεδα των 355-360 δισ. ευρώ τόσο έως το τέλος του 2023 όσο και έως το τέλος του 2024. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί η συνεχιζόμενη απομείωση της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ, κάτι που το «ζητούν» οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης, για να επιστρέψουν την επενδυτική βαθμίδα στη χώρα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ακόμη και ποσά που θα προέλθουν από νέο δανεισμό θα κατευθύνονται για την πρόωρη αποπληρωμή χρέους. Ήδη έχουν δρομολογηθεί πληρωμές 5,6 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου, οι οποίες θα μειώσουν τα χρεολύσια των επόμενων ετών. Η διαφορά To χρέος της κεντρικής διοίκησης διαφέρει από το χρέος της γενικής κυβέρνησης -το οποίο και λαμβάνεται υπόψη από τις αγορές προκειμένου να υπολογίζεται ο δείκτης χρέος / ΑΕΠ-, καθώς ενσωματώνει και το λεγόμενο ενδοκυβερνητικό χρέος.
Πρόκειται για τις συμβάσεις repos που συνάπτει ο ΟΔΔΗΧ με τους φορείς της γενικής κυβέρνησης προκειμένου να ενσωματώνει τα ταμειακά τους διαθέσιμα στον κεντρικό λογαριασμό του κράτους, τα κέρματα και τις επενδύσεις δημοσίων φορέων σε ομόλογα. Ειδικότερα, για να προκύψει το χρέος γενικής κυβέρνησης, από το χρέος της κεντρικής διοίκησης αφαιρούνται:
- Η ονομαστική αξία των κρατικών ομολόγων, που κατέχουν ασφαλιστικά ταμεία και οι ΟΤΑ και άλλοι δημόσιοι φορείς. Πρόκειται για το αποκαλούμενο ενδοκυβερνητικό χρέος, το οποίο για το 2023 υπολογίζεται να διαμορφωθεί σε 21,93 δισ. ευρώ.
- Τα κέρματα και οι επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα των νομικών προσώπων, το ύψος των οποίων υπολογίζεται από το ΥΠΟΙΚ σε 16,1 δισ. ευρώ τόσο για το 2022 όσο και για το 2023.
Πώς κατανέμεται
Το ποσό των 404,68 δισ. ευρώ στο οποίο σκαρφάλωσε το χρέος στο τέλος του περασμένου Ιουνίου κατανέμεται ως εξής:
- Το βραχυπρόθεσμο κομμάτι του χρέους ανέρχεται πλέον στα 71,38 δισ. ευρώ από 68,24 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου και 68,8 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου. Μεγάλη αύξηση παρατηρείται στο συγκεκριμένο κομμάτι σε σχέση με αντίστοιχο περσινό τρίμηνο, όπου το βραχυπρόθεσμο τμήμα του χρέους ήταν 64,7 δισ. ευρώ.
- Το μεσοπρόθεσμο τμήμα του χρέους έχει επίσης αυξηθεί αισθητά σε σχέση και με τον Δεκέμβριο και με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Χρέος με περίοδο αποπληρωμής τα 1 έως 5 έτη, φτάνει στα 48,2 δισ. ευρώ από 42,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 και από τα 40,44 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2022.
- Το μακροπρόθεσμο κομμάτι του χρέους, αντίθετα, έχει μειωθεί και λόγω των πρόωρων αποπληρωμών του χρέους προς τον επίσημο τομέα. Οι οφειλές με περίοδο αποπληρωμής άνω των 5 ετών έχουν περιοριστεί στα 285 δισ. ευρώ από 288,7 δισ. ευρώ στο τέλος του χρόνου και 289 δισ. ευρώ πέρυσι τέτοιο καιρό. Η τάση μείωσης του μακροπρόθεσμου χρέους -με τις περισσότερες οφειλές να είναι φυσικά προς τον επίσημο τομέα, ήτοι προς τον ESM, τον EFSF και τις χώρες της Ευρωζώνης- αναμένεται ότι θα συνεχιστεί. Το ποσό των εγγυήσεων εμφανίζεται περίπου σταθερό και διαμορφώνεται στα 29,4 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2023 έναντι 29,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 και 30,15 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2022.
Στο «πακέτο» των εγγυήσεων περιλαμβάνονται και τα ποσά του προγράμματος «Ηρακλής» για τη διευθέτηση των κόκκινων δανείων, αλλά και οι εγγυήσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας