Επειδή αρνείται να αποκαλύψει τα ονόματα των στρατιωτικών που κατήγγειλαν ότι οι ειδικές δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου διέπραξαν πιθανά εγκλήματα πολέμου στο Αφγανιστάν, ένα μέλος της βρετανικής κυβέρνησης έχει έρθει σε αντιπαράθεση με έναν δικαστή, σε σημείο που κινδυνεύει να βρεθεί στη φυλακή.
Ο Τζόνι Μέρσερ, ο υφυπουργός Βετεράνων στην κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ, είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι “πολλοί αξιωματικοί” του μίλησαν για δολοφονίες που διέπραξαν –και συγκάλυψαν– οι Βρετανοί στρατιώτες την εποχή του πολέμου στο Αφγανιστάν. Αρνήθηκε όμως να αποκαλύψει τα ονόματα αυτών των αξιωματικών, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις τις ερευνητικής επιτροπής που εξετάζει εάν μια μονάδα του στρατού εκτέλεσε, μεταξύ 2010-13, “άνδρες μάχιμης ηλικίας” επειδή τους θεωρούσε απειλή.
Αφού εξαντλήθηκε η υπομονή της, η ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή κάλεσε τον υφυπουργό να αποκαλύψει την ταυτότητα των στρατιωτών μέχρι τις 5 Απριλίου, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα του επιβληθούν κυρώσεις, από απλό πρόστιμο μέχρι φυλάκιση. Η μη συμμόρφωση με την εντολή, χωρίς βάσιμο λόγο, μπορεί να συνιστά “αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση και/ή πρόστιμο” επέμεινε ο πρόεδρος της επιτροπής, ο δικαστής Τσαρλς Χάντον-Κέιβ.
Σύμφωνα με τον δικαστή, τα ονόματα δεν θα αποκαλυφθούν παρά μόνο στα μέλη της νομικής ομάδας της επιτροπής.
Ο Τζόνι Μέρσερ έχει διορία μέχρι τις 3 Απριλίου προκειμένου να ασκήσει έφεση και να αποδείξει ότι το αίτημα της επιτροπής είναι παράνομο ή ότι αδυνατεί να συμμορφωθεί με την εντολή. Βρετανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι σκοπεύει πράγματι να αμφισβητήσει τη νομιμότητα του αιτήματος.
Η έρευνα της επιτροπής καλύπτει την περίοδο από τα μέσα του 2010 μέχρι τα μέσα του 2013, κατά την οποία δύο οικογένειες στο Αφγανιστάν –συνολικά οκτώ άτομα, εκ των οποίων τα τρία παιδιά– σκοτώθηκαν από τις βρετανικές ειδικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια επιδρομών. Μια έρευνα του BBC που μεταδόθηκε το 2022 και προκάλεσε σάλο στη Βρετανία, έκανε λόγο για 54 θανάτους από σφαίρες στο Αφγανιστάν, κάτω από ύποπτες συνθήκες. Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύεται ότι σκοτώθηκαν από μια μονάδα των ειδικών δυνάμεων και τα γεγονότα συγκαλύφθηκαν από την ιεραρχία.
Όταν ρωτήθηκε από την επιτροπή τον περασμένο μήνα, σε έναν κατά διαστήματα τεταμένο διάλογο με τον δικαστή Χάντον-Κέιβ, ο Τζόνι Μέρσερ αρνήθηκε να αποκαλύψει τις πηγές του, επικαλούμενος την “ακεραιότητά” του. Ο Χάντον-Κέιβ τον κατηγόρησε για παρακώλυση της διαδικασίας, τονίζοντας ότι έχει “λανθασμένη αντίληψη του όρου ακεραιότητα”.
Ο Μέρσερ εκλέγεται με το Συντηρητικό κόμμα στο Πλίμουθ από το 2015. Είναι και ο ίδιος πρώην αξιωματικός του στρατού και υπηρέτησε τρεις θητείες στο Αφγανιστάν. Μέχρι τώρα δεν έχει μιλήσει δημοσίως για την αντιπαράθεσή του με την επιτροπή, όμως συνεργάτες του λένε ότι θέλει να προστατεύσει την αντίληψη σύμφωνα με την οποία το στρατιωτικό προσωπικό και οι βετεράνοι μπορούν να απευθύνονται στους βουλευτές εμπιστευτικά. Άφησαν επίσης να εννοηθεί ότι οι εν λόγω πηγές του αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας και είναι ευάλωτες.
Ένας συνεργάτης του είπε ότι ο Μέρσερ θα αποκαλύψει τα ονόματα των πληροφοριοδοτών του μόνο εάν του το επιτρέψουν οι ίδιοι.
Η Ντάουνινγκ Στριτ αρνήθηκε να σχολιάσει αυτήν την υπόθεση, λέγοντας μόνο ότι όλοι θα πρέπει “ασφαλώς” να συμμορφώνονται με τις ερευνητικές επιτροπές.
Στην Αυστραλία, μια εσωτερική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 39 πολίτες και κρατούμενοι σκοτώθηκαν παρανόμως στο Αφγανιστάν από τις αυστραλιανές ειδικές δυνάμεις. Ένας πρώην στρατιώτης, 41 ετών σήμερα, που κατηγορείται για έγκλημα πολέμου, συνελήφθη τον Μάρτιο.