To damage control, ή επί το ελληνικότερο, «διαχείριση ζημιάς» είναι κομμάτι της επιστήμης της Επικοινωνίας. Στην πολιτική αποτελεί συχνό εργαλείο, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους, όπου το άγχος είναι μεγάλο και κάθε λέξη μετράει πολύ, πόσο μάλλον όταν οι πολιτικοί σου αντίπαλοι σε παρακολουθούν στενά.
Κανόνες
Δεν νοείται πολιτικός στο σύγχρονο κόσμο που να μην έχει ομάδα στο πλευρό του, ικανή να διαχειριστεί τέτοιες άβολες καταστάσεις. Ομάδα δηλαδή, που να γνωρίζει πως περιορίζεις ή ακόμα πως μπορείς να γυρίσεις υπέρ σου μια ζημιά. Αυτό βέβαια, εξαρτάται από την ίδια τη ζημιά κι από το πόσο είσαι πρόθυμος να ακολουθήσεις τους κανόνες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. με ευθύνη και του ίδιου του προέδρου του έκαναν τα πάντα προκειμένου να καταστρατηγήσουν αυτούς τους κανόνες. Και καλά, αυτό θα ήταν κάτι σύνηθες από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθώς ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν –από την προ Κασσελάκη εποχή- είχε ζήτημα να αντιμετωπίσει επικοινωνιακά δύσκολες καταστάσεις. Έλλειψη εμπειρίας, έλλειψη επικοινωνιολόγων, έλλειψη αυτογνωσίας; Ουδείς γνωρίζει.
Ωστόσο, θα περίμενε κανείς από τον πρόεδρό του, ο οποίος έζησε για χρόνια σε μια χώρα που το damage control είναι καθημερινότητα στην πολιτική και την επιχειρηματικότητα, να έχει καλύτερα αντανακλαστικά και να γνωρίζει πως τη ζημιά ουδέποτε τη διορθώνεις με δεύτερη, μεγαλύτερη.
Απαντήσεις
Τί συνέβη λοιπόν; Σε μια συνέντευξή του ο κ. Κασσελάκης ρωτήθηκε για το ποσοστό του ΑΕΠ που θα πρέπει να αντιστοιχεί για τη δημόσια υγεία. Η απάντηση ήταν η εξής: «Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ η επένδυση στην υγεία, αλλά πρέπει να είναι κάτι δυναμικό».
Λίγο αργότερα ο δημοσιογράφος επανέρχεται: «Κύριε πρόεδρε, διαβάζω εδώ στα στατιστικά ότι αυτή τη στιγμή η χρηματοδότηση στην Υγεία είναι στο 6%. Εσείς μου είπατε 5% θέλετε να φτάσει…», με τον Στέφανο Κασσελάκη ν’ απαντά: «Είπα τουλάχιστον 5%. Και, όπως σας είπα, εξαρτάται τι χρηματοδότηση είναι. Πώς την αξιοποιείς. Μακάρι να είναι και 7% και 8%».
Το πάρτι
Κάπου εκεί άρχισε το πάρτι. Σε πρώτη φάση από τον υπουργό Υγείας, ο οποίος υπενθύμισε στον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης πως αυτή τη στιγμή η δαπάνη του ΑΕΠ για τη δημόσια υγεία είναι στο 5,8% και ακολούθησαν ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά, κατηγορώντας τον κ. Κασσελάκη ότι επιθυμεί να μειώσει τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία.
Ο κ. Κασσελάκης επανήλθε με ανάρτηση κατηγορώντας τους αντιπάλους του για «διαστρέβλωση» των όσων είπε, πράγμα περίεργο, καθώς α) Η συνέντευξη ήταν στην τηλεόραση και την είδαν όλοι, β) Το γραφείο Τύπου της Κουμουνδούρου έστειλε σε όλους τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους την απομαγνητοφώνηση. Εν ολίγοις δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το τι ακριβώς είπε.
Στην ανάρτησή του όμως ο κ. Κασσελάκης αναφέρει επίσης το εξής: «είπα ότι πρέπει να επενδύσουμε τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ για την Υγεία, και αυτό σημαίνει 5% ΠΑΡΑΠΑΝΩ από το ποσοστό που προβλέπεται σήμερα». Η λέξη «παραπάνω» που ο κ. Κασσελάκης έχει με κεφαλαία στην ανάρτησή του δεν υπάρχει πουθενά στη συνέντευξή του. Το τι σημαίνει ή δεν σημαίνει, με λίγα λόγια το τι ακριβώς εννοούσε ή τι ήθελε να πει, μπορεί να το ξέρει ο ίδιος, αυτό όμως δεν φάνηκε σε όσους τον παρακολούθησαν ή διάβασαν όσα είπε.
Αυτογκόλ
Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι ο κ. Κασσελάκης εκείνη τη στιγμή, είτε δε γνώριζε είτε δεν θυμόταν πόσο είναι το ποσοστό του ΑΕΠ για την υγεία. Μια τρίτη εκδοχή μπορεί να είναι πως ήθελε να πει κάτι άλλο και να μην το είπε. Ανθρώπινα είναι όλα αυτά. Να υποστηρίζει όμως ότι αυτό που είπε «σήμαινε» κάτι άλλο, είναι αυτογκόλ και μάλιστα με δική του ευθύνη κι αυτό επειδή κανείς δεν μπορεί να είναι στο μυαλό κανενός ώστε να φαντάζεται τι θέλει να πει.
Αυτή ήταν η δεύτερη ζημιά. Κι όταν δεν μπορείς να μαζέψεις την πρώτη και κάνεις δεύτερη στο καπάκι, τότε σε παίρνει η μπάλα. Ο υπουργός Υγείας εκμεταλλεύτηκε το δώρο του κ. Κασσελάκη και αναρωτήθηκε που θα βρει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον 11 δισ. ευρώ επιπλέον για να χρηματοδοτήσει το «5% παραπάνω» από το σημερινό ποσό για τη δημόσια υγεία.
Η εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ σε μια προσπάθεια να σώσει την κατάσταση μίλησε για ανακατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με κατεύθυνση προς τη δημόσια υγεία, αλλά δεν εξήγησε πως θα χρηματοδοτηθεί αυτό το σχέδιο τα επόμενα χρόνια.
Βομβαρδισμός
Το damage control όπως το αντιλαμβάνονται στην Κουμουνδούρου συνεχίστηκε με δελτίο Τύπου που ενημέρωνε για την επίσκεψη Κασσελάκη στη Νίσυρο με έμφαση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι με την ποιότητα της δημόσιας υγείας. Δύο ώρες αργότερα ακολούθησε νέο δελτίο Τύπου με τα στατιστικά της Eurostat που έδειχναν ότι η Ελλάδα υπολείπεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το μέσο όρο της Ε.Ε. στις δαπάνες για την Υγεία. Λίγο αργότερα ακολούθησε non paper προς τους δημοσιογράφους στην ίδια ακριβώς λογική, προτάσσοντας τις ελλείψεις που υπάρχουν στο σύστημα Υγείας.
Ελλείψεις προφανώς και υπάρχουν με ευθύνη της κυβέρνησης. Εξίσου προφανής όμως ήταν και η προσπάθεια να φύγει η κουβέντα από την αστοχία του κ. Κασσελάκη και να βρεθεί στο στόχαστρο η κυβέρνηση. Γι’ αυτό άλλωστε κι ο «βομβαρδισμός» μηνυμάτων.
Τελευταία φορά που ο κ. Κασσελάκης έκανε σοβαρό λάθος on air ήταν λίγες μέρες πριν από την πρώτη Κυριακή των εσωκομματικών εκλογών του ΣΥΡΙΖΑ. Το θέμα αφορούσε τη βόρεια Κύπρο κι ο κ. Κασσελάκης είχε κάνει λόγο για «κρατίδιο» προκαλώντας σωρεία αντιδράσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας είχε κυκλοφορήσει ένα βίντεο όπου είχε αποδώσει το λάθος του στην κούραση και στο γεγονός ότι υπάρχουν φορές που ψάχνει να βρει μια λέξη στα ελληνικά -που όμως τα μαθαίνει πολύ γρήγορα- και είναι «θέμα δύο μηνών εξάσκησης».
Tότε ο κ. Κασσελάκης είχε χρησιμοποιήσει σωστά τους κανόνες του damage control και ειδικότερα τον πρώτο που λέει: «πες την αλήθεια».
Κάτι που δεν έκανε αυτή τη φορά.