Με τσουχτερά πρόστιμα και ποινικές διώξεις βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι εκατοντάδες φορολογούμενοι και επιχειρήσεις που πιάστηκαν στα δίχτυα των διωκτικών αρχών για ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εντείνει τις ενέργειές του για περιορισμό της φοροδιαφυγής, απ’ όπου κι αν προέρχεται, ώστε να μπει φρένο στους επιτήδειους που ζημιώνουν το Δημόσιο αλλά και τους συνεπείς φορολογούμενους. Η παραοικονομία, άλλωστε, αποτελεί μια ανοιχτή πληγή για τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού και κατ’ επέκταση για το δημόσιο συμφέρον, λόγος για τον οποίο και εντείνονται οι έλεγχοι της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ώστε να περιοριστούν τα κρούσματα ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος, αλλά ταυτόχρονα και μεγάλης φοροδιαφυγής.
Τα αποτελέσματα, μάλιστα, των εν λόγω ελέγχων είναι ορατά ήδη και μάλιστα αρκετές υποθέσεις φοροφυγάδων και μεγαλοοφειλετών έχουν παραπεμφθεί προς έλεγχο στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, με τις μηνυτήριες αναφορές εναντίον όσων φέρονται να εμπλέκονται στις εν λόγω υποθέσεις να πέφτουν βροχή.
Τα «λαβράκια» των ελέγχων
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2023 ο φοροελεγκτικός μηχανισμός απέστειλε στην ανωτέρω Αρχή 745 υποθέσεις, εκ των οποίων οι 262 αφορούν βεβαιωμένη φοροδιαφυγή, που θα ελεγχθούν και για ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος, ενώ οι υπόλοιπες 483 αφορούν χρέη προς το Δημόσιο τα οποία χρήζουν εμπεριστατωμένου ελέγχου.
Επισημαίνεται ότι από το ανωτέρω σύνολο των 262 υποθέσεων των οποίων οι φορολογούμενοι και επιχειρήσεις κατηγορούνται για βεβαιωμένη φοροδιαφυγή που ξεπερνά τις 50.000 ευρώ, οι 37 προέκυψαν από ελέγχους του Ιανουαρίου, οι 57 τον Φεβρουάριο, οι 36 τον Μάρτιο, οι 22 τον Απρίλιο, οι 38 τον Μάιο, οι 56 τον Ιούνιο και οι υπόλοιπες 16 τον Ιούλιο.
Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο ότι το συνολικό ύψος της φοροδιαφυγής που καταλογίστηκε στις συγκεκριμένες υποθέσεις φοροδιαφυγής που εντόπισαν οι φορολογικές αρχές ανήλθε σε 567,05 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, το ίδιο χρονικό διάστημα, Ιανουαρίου – Ιουλίου 2023, εστάλησαν στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες 483 υποθέσεις φορολογουμένων με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο άνω των 50.000 ευρώ, η συνολική οφειλή των οποίων ανέρχεται σε 686,82 εκατ. ευρώ.
Εξάλλου, από τις ΔΟΥ, τα Ελεγκτικά Κέντρα (ΚΕΜΕΕΠ, ΚΕΦΟΜΕΠ) και την ΥΕΔΔΕ υποβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου 629 μηνυτήριες αναφορές εναντίον φοροφυγάδων και οφειλετών του Δημοσίου. Επίσης, στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2023, στο πλαίσιο της ανταλλαγής «ύποπτων» υποθέσεων, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες απέστειλε στις ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ «ύποπτες» υποθέσεις προς έλεγχο συγκεκριμένων προσώπων, αφού σε κάθε περίπτωση τα πρόσωπα που κατηγορούνται για ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος ελέγχονται και για φοροδιαφυγή ή για οφειλές προς το Δημόσιο.
Έτσι η Αρχή για το Ξέπλυμα αποστέλλει στην εφορία όλες τις υποθέσεις που διερευνώνται για «μαύρο» χρήμα. Ειδικότερα, στο επτάμηνο η Αρχή απέστειλε στην ΑΑΔΕ 14 βαριές υποθέσεις «μαύρου» χρήματος προκειμένου να ερευνηθούν για φοροδιαφυγή. Στις συγκεκριμένες υποθέσεις εμπλέκονται συνολικά 268 πρόσωπα, ενώ οι φορολογικές αρχές εξέδωσαν εντολές ελέγχου για ακόμη 121 πρόσωπα, με τα βεβαιωθέντα ποσά να προσεγγίζουν τα 99,1 εκατ. ευρώ.
Τα βασικά αδικήματα
Στο πλαίσιο καταπολέμησης της διακίνησης του «μαύρου» χρήματος επήλθαν σημαντικές αλλαγές με τον νόμο 4816/2021, ο οποίος τροποποίησε διατάξεις του βασικού νόμου για το ξέπλυμα (4557/2018) και άλλαξε, μεταξύ άλλων, τον κατάλογο των παραβάσεων που εντάσσονται στα βασικά αδικήματα.
Έτσι, λοιπόν, στα βασικά αδικήματα που ενεργοποιούν πλέον τη διαδικασία δίωξης για ξέπλυμα εντάσσονται η αποφυγή πληρωμής φόρων εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ πλοίων, ενώ εξαιρούνται οι εμπλεκόμενοι σε πλαστά και εικονικά τιμολόγια, όπως και η διασυνοριακή απάτη στον ΦΠΑ.
Ταυτόχρονα, άλλαξε και η διαδικασία της δέσμευσης και απαγόρευσης εκποίησης περιουσιακών στοιχείων, ενώ δεν ισχύουν για τους κατηγορούμενους οι διατάξεις περί τραπεζικού, φορολογικού, τηλεπικοινωνιακού, χρηματιστηριακού και κάθε άλλου απορρήτου. Σε κάθε περίπτωση, για τους πλειστηριασμούς κατοικιών, αλλά και την εκδίκαση φορολογικών διαφορών, αρμόδια είναι τα δικαστήρια που είναι κοντά στην έδρα του οφειλέτη ή του φορολογούμενου.
Αναλυτικότερα, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος με πρόθεση:
α) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου εισοδήματος, ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή ειδικού φόρου ακινήτων (ΕΦΑ), αποκρύπτει από τα όργανα της φορολογικής διοίκησης φορολογητέα εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ή περιουσιακά στοιχεία, ιδίως παραλείποντας να υποβάλει δήλωση ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση ή καταχωρίζοντας στα λογιστικά αρχεία εικονικές (ολικά ή μερικά) δαπάνες ή επικαλούμενος στη φορολογική δήλωση τέτοιες δαπάνες ώστε να μην εμφανίζεται φορολογητέα ύλη ή να εμφανίζεται αυτή μειωμένη,
β) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του φόρου προστιθέμενης αξίας, του φόρου κύκλου εργασιών, του φόρου ασφαλίστρων και των παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς, καθώς και όποιος παραπλανά τη φορολογική διοίκηση με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων και δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς ή λαμβάνει επιστροφή, καθώς και όποιος διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή εισφορές,
γ) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου πλοίων δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς στο Δημόσιο τον φόρο αυτόν.