Απάντηση στις κατηγορίες για ενδεχόμενη συμφωνία του υπουργείου Πολιτισμού για δανεισμό, ανταλλαγή ή αναγνώριση Βρετανικής κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα έδωσε στη Βουλή, μετά από σχετική επίκαιρη ερώτηση της τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κυριακή Μάλαμα, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Αναφερόμενη στη στρατηγική της κυβέρνησης για προώθηση του δικαίου του ελληνικού αιτήματος, η Λίνα Μενδώνη είπε ότι αυτή είχε ως αποτέλεσμα την απόφαση της 22ης Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, τον Σεπτέμβριο του 2021, με την οποία αναγνωρίζεται διεθνώς το ορθό, το δίκαιο, το ηθικό του αιτήματος της χώρας μας.
Όπως τόνισε η υπουργός Πολιτισμού, «η Ελλάδα ακολουθώντας τη σύσταση της επιτροπής και την απόφαση και την αναγνώριση του διακυβερνητικού χαρακτήρα του αιτήματος, συνεχίζει και εντείνει τις προσπάθειές της για την επίτευξη μιας κοινά αποδεκτής λύσης, η οποία φαίνεται ότι έχει ωριμάσει, τουλάχιστον στη συνείδησή της διεθνούς κοινωνίας των πολιτών».
«Η κυβέρνηση αυτή, από τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς, δεν έχει μιλήσει ποτέ για ανταλλαγή, δανεισμό και για αναγνώριση κυριότητας»
Όσον αφορά δήλωσή της «για τη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων στο Βρετανικό Μουσείο, με αρχαιότητες που μπορούν να παραχωρηθούν με προσωρινό δανεισμό από την Ελλάδα, εφόσον τα γλυπτά επιστρέψουν» είπε ότι «είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Οι διοργανώσεις εκθέσεων σε μουσεία του εξωτερικού μέσω δανεισμού εκθεμάτων, και (μάλιστα) σημαντικότατων εκθεμάτων, αποτελεί μία πάγια πρακτική του υπουργείου Πολιτισμού διαχρονικά, η οποία γίνεται στο πλαίσιο της εξωστρέφειας και της διακίνησης των ιδεών του ελληνικού πολιτισμού. Επομένως, τι είναι αυτό που ξενίζει, που προκαλεί; Αυτό που πρότεινα, είναι αυτό που προβλέπει ακριβώς η αρχαιολογική νομοθεσία» ανέφερε η Λίνα Μενδώνη.
Αναπτύσσοντας την ερώτησή της, η Κυριακή Μάλαμα είχε καλέσει την υπουργό Πολιτισμού να πει εάν δέχεται «είτε την ανταλλαγή, είτε το δανεισμό, είτε την υπογραφή οποιουδήποτε είδους αναγνώρισης της κατοχής των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο».
Όπως είπε η Κυριακή Μάλαμα, υπάρχουν δηλώσεις της υπουργού που «μας έχουν ανησυχήσει πάρα πολύ [..] όπως (α) η δήλωση που «κάνατε από την Κέρκυρα για τις αρχαιότητες του νησιού που υφαρπάχτηκαν από τον Έλγιν επίσης και βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και είπατε ότι ανήκουν στην οικουμένη, υπονοώντας ότι δεν μας ανήκουν και ότι εσείς αποποιείστε την αναζήτηση τους και την διεκδίκηση τους και την επιστροφή τους» και (β) η δήλωση ότι «μπορεί το Βρετανικό Μουσείο να βάλει στη θέση των γλυπτών του Παρθενώνα τα γλυπτά που υφαρπάχτηκαν από τον Επικούρειο Απόλλωνα». Σας καλούμε να ανακαλέσετε και να διορθώσετε τις δηλώσεις αυτές, όχι για να κερδίσουμε πολιτικά εμείς, αλλά για να μη χάσει την πολιτιστική της κληρονομιά η χώρα μας, είπε η κ. Μάλαμα.
Στην απάντησή της, η κ. Μενδώνη τόνισε ότι η επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα είναι πάγια επιδίωξη της Ελλάδας και ότι η κυβέρνηση αυτή, από τον πρωθυπουργό και τους υπουργούς, «δεν έχει μιλήσει ποτέ για ανταλλαγή, δανεισμό και για αναγνώριση κυριότητας. Από που προκύπτουν αυτά που λέτε αυτό; – είναι κάτι δικό σας. Ποτέ δεν έχουν χρησιμοποιηθεί αυτές οι λέξεις».
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα
«Η εθνική θέση της χώρας μας δεν άλλαξε, ούτε αλλάζει»
Εμείς, συνέχισε η υπουργός Πολιτισμού, «ως υπεύθυνοι διαχειριστές, μεριμνούμε για την αποκατάσταση της ακεραιότητας του μνημείου. Και από αυτά τα 200 χρόνια, μόλις τα τελευταία τέσσερα επεστράφησαν και επανενώθηκαν κάποια από τα διαμοιρασμένα θραύσματά του. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι κάτι κάνουμε σωστά. Τα τελευταία αυτά χρόνια, οι συντονισμένες προσπάθειες και η αξιοποίηση κάθε πρόσφορου μέσου, έχουν συντελέσει ώστε να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος για το ζήτημα αυτό».
«Η εθνική θέση της χώρας μας δεν άλλαξε, ούτε αλλάζει, ούτε η κυβέρνηση μας παραιτείται από την διεκδίκηση της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς -πλέον των γλυπτών του Παρθενώνα- που βρίσκονται παρανόμως σε μουσεία του εξωτερικού, όπως λανθασμένα ισχυρίζεστε» συνέχισε ακολούθως η υπουργός Πολιτισμού.
Ειδικά για την περίοδο 2019-2023, η κ. Μενδώνη είπε ότι έχουν επιστρέψει, ύστερα από προσπάθειες των υπηρεσιών και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού, δεκάδες παρανόμως διακινηθέντα μνημεία.
Συγκεκριμένα υπήρξαν, σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού:
– Ο επαναπατρισμός 30 αρχαιοτήτων που επιστράφηκαν στην Ελλάδα μετά από την κατάσχεση τους το Δεκέμβριο του 2023.
– Ο επαναπατρισμός 351 αρχαίων αντικειμένων και 25 ομάδων αρχαίων αντικειμένων και πολυάριθμων ομάδων συνανηκόντων αγγείων, που βρίσκονταν στην κατοχή, υπό εκκαθάριση της εταιρείας Ρόμπιν Σάιμ LTD, και επαναπατρίστηκαν από το Λονδίνο και την Νέα Υόρκη έχοντας τα τελευταία τέσσερα χρόνια κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια, και όλα αυτά επιστρέφουν το Μάιο του 2023.
– Ο επαναπατρισμός άλλων αρχαιοτήτων τον Μάρτιο του ’23.
– Η επιστροφή τον Μάιο του ’22, το χρυσού σφραγιστικού δαχτυλιδιού των μυκηναϊκών χρόνων, που είχε κλαπεί από τη Ρόδο και εντοπίστηκε στο μουσείο Μεσογειακών και ανατολικών αρχαιοτήτων της Στοκχόλμης.
«Και είναι ατέλειωτος ο κατάλογος. Επομένως τι είναι αυτά που λέτε; Ποιος αποποιείται των δικαιωμάτων επί της πολιτιστικής κληρονομιάς; Ποιοι είναι αυτοί που τα παίρνουν πίσω με επιτυχία και θα συνεχίσουν να το κάνουν;» είπε κλείνοντας τη δευτερολογία της η κ. Μενδώνη.