Της Νίκης Κ. Αραμπατζή, δικηγόρου, δημοτικής συμβούλου δήμου Αθηναίων – «Αθήνα Ψηλά», προέδρου ΟΠΑΝΔΑ
ΜΕΤΑ τα σοκαριστικά γεγονότα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης ανηλίκων που έχουν συνταράξει την κοινωνία μας, και με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα κατά της κακοποίησης παιδιών και την Παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματά τους, που, μάλλον όχι τυχαία, εορτάζονται διαδοχικά, θα ήθελα αρχικά και με θλίψη να καταθέσω ότι τα δικαιώματα των παιδιών καταπατώνται συστηματικά διεθνώς. Ως δικηγόρος και έχοντας αναλάβει υποθέσεις παιδικής κακοποίησης, μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι το φαινόμενο αυτό απειλεί την ψυχική και σωματική ακεραιότητα των παιδιών, ενώ διακυβεύει την αξιοπρέπεια, την αυτοεκτίμηση και συνεπώς την ποιότητα της ενήλικης ζωής τους.
Η ΣΥΜΒΑΣΗ για τα Δικαιώματα του Παιδιού του ΟΗΕ (1989) μετέτρεψε τα παιδιά από παθητικούς αποδέκτες φιλανθρωπίας σε ανθρώπινα όντα με ένα ξεχωριστό σύνολο απαραβίαστων δικαιωμάτων, που ισχύει για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών. Αργότερα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την άσκηση των δικαιωμάτων του παιδιού ήρθε να τα διευκολύνει στην άσκηση των δικαιωμάτων τους. Ωστόσο, στην ελληνική έννομη τάξη η παιδική ηλικία δεν προστατεύεται ως αυτοτελές έννομο αγαθό.
ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΕΙΚΩΣ απογοητευτικές καταγραφές σε όλο το πλέγμα των δικαιωμάτων του παιδιού, ας συμφωνήσουμε ότι η πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει την ηθική και νομική της υποχρέωση, διασφαλίζοντας την ισότιμη διαβίωση κάθε παιδιού μέσα από τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών και ενεργειών πολιτικής. Βεβαίως, θα ήταν ουτοπικό να πιστεύουμε ότι η ψήφιση ενός νόμου συνεπάγεται και την ορθή εφαρμογή του. Προϋποτίθεται η ύπαρξη και ιδίως η λειτουργία -αυτό είναι όμως το ζητούμενο- εγγυητικών διοικητικών και δικαστικών θεσμών. Και, παράλληλα, θεσμοί άμεσου κοινωνικού ελέγχου για την αποτελεσματικότερη προστασία της παιδικής ηλικίας:
Α) Θέσπιση προγραμμάτων πρόληψης και ενημέρωσης των παιδιών στα σχολεία, που να καθοδηγούν και να ενθαρρύνουν την καταγγελία, προστατεύοντας τους καταγγέλλοντες.
Β) Κατάλληλη εκπαίδευση και άμεση παρέμβαση από την αστυνομία.
Η σπουδαία δουλειά των ειδικών αξιωματικών, κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων στην Υποδιεύθυνση Ανηλίκων της ΓΑΔΑ δεν συνεπάγεται εφησυχασμό.
Γ) Επιτάχυνση των διαδικασιών. Δεν νοείται, π.χ., να απαιτούνται 3-4 μήνες για να βγει πόρισμα απ’ όταν ο εισαγγελέας ανηλίκων διατάζει εξέταση σε δομή ψυχικής υγείας.
ΦΥΣΙΚΑ, οι θεωρίες αγγίζουν σχεδόν πάντα την τελειότητα και οι πράξεις απέχουν πολύ από αυτές, αλλά πάντα αξίζει να προσπαθούμε να τις εφαρμόζουμε και να τις τελειοποιούμε. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι και οι ίδιοι υπήρξαμε κάποτε παιδιά.
Να συνειδητοποιούμε όλα τα δικαιώματα των παιδιών, τα οποία δεν είναι απλά «μικροί άνθρωποι» με «μικρά δικαιώματα». Να τα προστατεύουμε σε κάθε ευκαιρία. Και, κυρίως, να προωθούμε τα δικαιώματά τους με συγκεκριμένες πράξεις καθημερινά. Το παρόν ανήκει εξίσου σε ανηλίκους και ενηλίκους, ωστόσο το μέλλον των σημερινών ανηλίκων μπορούμε να το διαμορφώσουμε έως ένα σημείο. Όχι βέβαια ως προκαθορισμένο και προδιαγεγραμμένο, αλλά θέτοντας σωστά και γερά θεμέλια γι’ αυτό σήμερα κιόλας!