Στην εκ βάθρων αλλαγή του συστήματος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σε συνδυασμό με την εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Οι σχετικές αλλαγές αναμένεται να παρουσιαστούν από τον Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργικό συμβούλιο που συνεδριάζει αύριο με στόχο να κατατεθεί στη Βουλή στα τέλη Νοεμβρίου.
Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, βασικός στόχος των αλλαγών είναι η θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων προκειμένου η συγκεκριμένη κατηγορία φορολογουμένων να δηλώνει τα πραγματικά της εισοδήματα, θέτοντας πιθανότατα ένα κατώτατο όριο. Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, μέσω των αλλαγών δεν επιδιώκεται η αύξηση των φορολογικών συντελεστών αλλά ο τρόπος που φορολογούνται προκειμένου να εντοπιστούν όσοι «κρύβουν» εισοδήματα. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές που η ηγεσία του ΥΠΕΘΟ έχει επισημάνει ότι αυτό που θέλει είναι να προχωρήσει σε μείωση των φορολογικών συντελεστών εφόσον περιοριστεί η φοροδιαφυγή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης είναι από το νέο έτος να μην εκπίπτουν όσες δαπάνες δεν θα δηλώνονται στο MyDATA όπως επίσης τα έσοδα που δηλώνονται να μην είναι λιγότερα από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει η εφορία, για τις εισπράξεις του φορολογούμενου. Στο σκέλος της έκπτωσης δαπανών που αφορούν προσωπικά έξοδα και όχι έξοδα της επιχείρησης επιδιώκεται να πάρει μία νέα μορφή που δεν θα σχετίζεται με τον αποκλεισμό, ορισμένων ή του συνόλου των δαπανών αυτών.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία που έχει επεξεργαστεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2022, το 68% των ελεύθερων επαγγελματιών δηλαδή 496.287 σε σύνολο 733.396 αυτοαπασχολουμένων, δήλωσαν ετήσιο εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ. Αντίθετα μόλις το 4,3% ή 31.652 επαγγελματίες δήλωσαν πάνω από 40.000 ευρώ. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις επαγγελματιών που δηλώνουν μηδενικό εισόδημα ή ακόμα και ζημιές.
Μέτρα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής
Στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται και οι παρεμβάσεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής με αρκετές από αυτές να σχετίζονται και με τον τρόπο που λειτουργούν ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι. Στις διατάξεις του νομοσχεδίου :
- Καθίσταται βασικός ο ρόλος εφαρμογής των ηλεκτρονικών τιμολογίων τα οποία από το νέο έτος θα είναι υποχρεωτικά. Μέσω της εφαρμογής των ηλεκτρονικών τιμολογίων, η ΑΑΔΕ θα έχει τη δυνατότητα να προχωρά σε διασταυρώσεις των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο.
- Εντός του 2024 ξεκινά και η καθολική εφαρμογή του myData μέσω του οποίου τα έσοδα που δηλώνονται από κάθε φορολογούμενο, δεν θα μπορεί πλέον να είναι λιγότερα από αυτά που γνωρίζει η ΑΑΔΕ ότι προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS). Επίσης, ως τιμολόγια εξόδων που μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα, θα μετράνε μόνον όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Ωστόσο, όπως διευκρινίζουν από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, θα υπάρχει τρόπος να προσμετρώνται και δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν με αποδείξεις λιανικής πώλησης ή απλοποιημένα τιμολόγια όπως για παράδειγμα από πρατήρια υγρών καυσίμων.
- Μέχρι την Άνοιξη του 2024 αναμένεται να ολοκληρωθεί η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS σε περίπου 450.000 επιχειρήσεις. Έτσι κάθε συναλλαγή POS θα καταγράφεται στην ταμειακή μηχανή ενώ τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ.
- Επεκτείνεται η υποχρέωση χρήσης POS στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς όπως πάρκινγκ, ταξί, κ.α..
- Αυξάνεται το πρόστιμο για τη χρήση μετρητών άνω των 500 ευρώ, το οποίο θα είναι το διπλάσιο της συναλλαγής, από τα 100 ευρώ που ισχύει σήμερα.
- Στην αρχή του νέου έτους, ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή του του ψηφιακού δελτίου αποστολής ώστε να γίνεται σε πραγματικό χρόνο η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών. Στόχος είναι να λειτουργεί πλήρως πριν το τέλος του 2024.
- Θα υπάρξουν παρεμβάσεις στον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων με στόχο τη διασταύρωση των εσόδων, τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού στην τουριστική αγορά, αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου.
Επίσης, οι παραβάτες για λαθρεμπόριο θα αποκλείονται από όλες τις εταιρίες εμπορίας καυσίμων καθώς πλέον οι επιχειρήσεις του κλάδου θα θεωρούνται (συν-) υπεύθυνες να ελέγχουν τους συνεργάτες τους και να αποκλείουν όσους παρανομούν. Μάλιστα θα δημιουργηθεί ειδικό Μητρώο παραβατών και θα απαγορεύεται κάθε συνεργασία με παραβάτες λαθρεμπορίας.
Προκειμένου να μην υπάρχουν προβλήματα τραπεζικών χρεώσεων για τις επιχειρήσεις από τις αυξημένες ηλεκτρονικές συναλλαγές που θα είναι υποχρεωμένες να δέχονται, η κυβέρνηση θα προωθήσει ακόμα περισσότερο την υπηρεσία IRIS, η οποία δίνει τη δυνατότητα αποστολής χρημάτων μέσω κινητού χωρίς να απαιτείται το IBAN της επιχείρησης χωρίς καμία χρέωση και καμία απολύτως τραπεζική προμήθεια, για ποσά μέχρι 500 ευρώ ημερησίως.
Σε μία προσπάθεια εξεύρεσης του «μαύρου χρήματος» θεσμοθετείται η υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Πλέον τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής.
Όσον αφορά την καταβολή των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων, θα πραγματοποιείται μέσω καρτών.