Η ιστορία της Γερμανικής Επανένωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης και την περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Στις εορταστικές εκδηλώσεις για την συμπλήρωση των 40 χρόνων από την ίδρυση της Ανατολικής Γερμανίας, εκτός από την μεγαλοπρεπή στρατιωτική παρέλαση ενώπιον του Γκορμπατσόφ, σημειώθηκαν και εκδηλώσεις διαμαρτυρίες. Η “ειρηνική επανάσταση” είχε ξεκινήσει. Ακολούθησε η Πτώση τουΤείχουςστις 9 Νοεμβρίου του 1989, οι πρώτες και τελευταίες δημοκρατικές εκλογές στην Ανατολική Γερμανία το 1990, η υπογραφή της Συνθήκης 2 συν 4 και η ένταξη της Ανατολικής Γερμανίας στο πεδίο εφαρμογής του Συντάγματος, στις 3 Οκτωβρίου το 1990.
Αντιδυτικό αφήγημα Πούτιν
“Από την οπτική γωνία του Πούτιν και των παραχαρακτών της ιστορίας η Ενοποίηση ήταν μια πράξη αποικισμού” σχολιάζει τη ρωσική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων η Ούτε Φρέβερτ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στο πεδίο Ερευνών Μόρφωσης. “Η ισχυρή ιμπεριαλιστική Δύση υποτάσσει την αδύναμη Ανατολή. Αυτό δεν ανταποκρίνεται όμως σε καμιά περίπτωση στα ιστορικά γεγονότα, αλλά ταιριάζει με το αντιδυτικό αφήγημα του Πούτιν”. Αλλά τι συμβαίνει με την διδασκαλία του συγκλονιστικού γεγονότος της Γερμανικής Επανένωσης στα ρωσικά σχολεία; Μέχρι το 2021 στο σχολικό εγχειρίδιο γινόταν λόγος για μια ειρηνική επανάσταση και μια αδήριτη ανάγκη για αλλαγή του πολιτικού συστήματος που προέκυψε κατά τη διάρκεια μιας βαθιάς πολιτικής κρίσης στην Ανατολική Γερμανία. Από την 1η Σεπτεμβρίου όμως διδάσκεται ένα νέο βιβλίο ιστορίας.
Σε αυτό υπάρχει ένα κεφάλαιο που αποκαλεί την αποχώρηση των Σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων από την χώρες του ανατολικού μπλοκ ως “απερίσκεπτη απόφαση”, πουοδήγησε στην αποδυνάμωση της στρατιωτικής παρουσίας της Σοβιετικής Ένωσης από συμμαχικές της χώρες και σε απότομη άνοδο των αντισοβιετικών αισθημάτων.Αλλά δεν σταματά εκεί. “Η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας προσαρτήθηκε από την Ομοσπονδιακή Γερμανία” αναφέρεται στο σχετικό κεφάλαιο που εικονογραφείται με μια ιστορική φωτογραφία του 1990 από ένα πλακάτ που γράφει “Δύση και Ανατολή, μαζί για τη Γερμανία και την Ευρώπη”.
“Βασίζεται σε ψευδή γεγονότα“
“Πρόκειται για κλασσική περίπτωση παραχάραξης της ιστορίας, ο πρόεδρος Πούτιν το έχει κάνει τα τελευταία 20 χρόνια σε διάφορους τομείς” λέει ο Νίκο Λάμπρεχτ, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Ένωσης Καθηγητών Ιστορίας. “Τα έχει ανακατέψει όλα. Έχει ξαναγράψει στην ιστορία. Σύμφωνα με την άποψή του η ´Ρωσική Αυτοκρατορία´ έχει κάθε δικαίωμα να πάρει πίσω ό,τι θέλει. Το όλο δεν έχει καμιά σχέση με ιστορία βασισμένη σε γεγονότα ή στο διεθνές δίκαιο”. Ο Νίκο Λάμπρεχτ γίνεται ακόμη πιο σαφής. “Όσο διαρκούσε η διαδικασία της Επανένωσης υπήρχαν διαφορετικές απόψεις και θέσεις,” υπενθυμίζει. “Στη γερμανική πολιτική υπήρχε επίσης αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα του αναγκαστικού χαρακτήρα της επανένωσης. Ο Πούτιν απλά παρερμηνεύει την Επανένωση, η οποία νομιμοποιήθηκε δημοκρατικά, χρησιμοποιεί αυτή την τότε μειοψηφική θέση και την πηγαίνει ακόμη παραπέρα, στην προσάρτηση. Αν με ρωτάτε, σας λέω, ναι, πρόκειται για μια παρερμηνεία της ιστορίας που βασίζεται σε ψευδή γεγονότα και έχει πολιτικό υπόβαθρο”.
Συγγραφείς του βιβλίου ιστορίας Βλάντιμιρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργός Παιδείας και έμπιστος του Πούτιν και ο Ανατόλι Τορκουνόφ, πρύτανης του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. Σήμερα στα ρωσικά σχολείο διδάσκονται παράλληλα και τα δύο βιβλία. Πόσο καιρό θα διαρκέσει αυτό δεν είναι ακόμη σαφές. Στην έκδοση του 2021 γίνεται αναφορά τόσο στις ομοσπονδιακές εκλογές του 1990 όσο και στη νίκη του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος σε τέσσερα από τα πέντε νέα ομόσπονδα κρατίδια. Από τα γραφόμενα γίνεται σαφές στους Ρώσους μαθητές ότι, εκτός από την κοινή βούληση για Επανένωση, η επιθυμία των Γερμανών να μην ζουν πλέον υπό τον σοσιαλισμό ήταν επίσης η κινητήρια δύναμη πίσω από τη διαδικασία της ενοποίησης. Στο νέο βιβλίο του 2023 δεν υπάρχει πλέον ούτε μια λέξη γι’ αυτό.
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου