Την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των δανείων που έλαβε η Ελλάδα από τις χώρες της Ευρωζώνης κατά το πρώτο μνημόνιο δρομολογεί ο ΟΔΔΗΧ για τον Δεκέμβριο, ενώ συγχρόνως σχεδιάζει και νέο κύκλο προεξόφλησης δανείων εντός του 2024.
Παράλληλα, με δύο σενάρια θα δημοσιευτεί προς το τέλος του έτους το ετήσιο πρόγραμμα δανεισμού της χώρας. Το βασικό σενάριο θα προβλέπει εκδόσεις ίσες με τις ετήσιες δανειακές ανάγκες της χώρας και το δεύτερο επιπλέον 3 δισ. ευρώ, ώστε να υπάρξουν νέες πρόωρες αποπληρωμές χρέους και μείωση της έκθεσης στα έντοκα γραμμάτια.
Αναλυτικότερα, με βασικό στόχο να ρίξει την αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ κοντά στο 152% έως το τέλος του 2024, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους προγραμματίζει τις τελευταίες κινήσεις εν όψει του κλεισίματος της χρονιάς. Στα ορόσημα των 50 τελευταίων ημερών της χρονιάς η τελευταία επανέκδοση ομολόγων για το 2023 (θα προχωρήσει εφόσον κριθεί σκόπιμο, καθώς δεν υπάρχει δεσμευτικός χαρακτήρας στην προαναγγελία) και φυσικά η πρόωρη αποπληρωμή χρέους συνολικού ύψους 5,3 δισ. ευρώ.
Στο ημερολόγιο έχει σημαδευτεί επίσης η 1η Δεκεμβρίου (ημέρα αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch), αλλά και η 24η Δεκεμβρίου, οπότε και θα δημοσιευτεί η στρατηγική δανεισμού της χώρας για το 2024.
Οι εκτιμήσεις για το χρέος
Στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού, το ΑΕΠ για το 2024 είχε εκτιμηθεί στα 235 δισ. ευρώ (από 224 δισ. που είναι το εκτιμώμενο κλείσιμο του 2023), ενώ το χρέος της γενικής κυβέρνησης έχει προβλεφθεί ότι θα διαμορφωθεί στα 358 δισ. ευρώ από 357 δισ. στο τέλος του 2023 (ή στα 403 δισ. ευρώ το 2024 από 401 δισ. το 2023 σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, όπου ενσωματώνονται και τα repos που συνάπτει ο ΟΔΔΗΧ για τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου). Είναι πιθανό, ωστόσο, να υπάρξουν οριακές αλλαγές ως προς το απόλυτο ποσό του ΑΕΠ, ενώ δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο και ο τελικός στόχος για τη μεταβολή του ΑΕΠ (σήμερα στο 3%) να διαφοροποιηθεί κατά ένα μικρό ποσοστό της τάξεως του 0,1%. Αιτία, η «διόρθωση» που έκανε η Ελληνική Στατιστική Αρχή στο ΑΕΠ του 2022.
Ωστόσο, παρά την όποια αλλαγή στο ΑΕΠ, ο στόχος για τη διατήρηση του χρέους περίπου στα ίδια επίπεδα θα παραμείνει, καθώς κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμο να συνεχιστεί και το 2024 η πορεία ταχείας αποκλιμάκωσης της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ, η οποία και έχει φέρει τα ελληνικά ομόλογα στο επίκεντρο της προσοχής. Τι προγραμματίζεται;
- Οι επαφές με τις χώρες της Ευρωζώνης, ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία πρόωρης αποπληρωμής των διμερών δανείων που έχει συνάψει η Ελλάδα, συνεχίζονται. Η 15η Δεκεμβρίου θα είναι η ημερομηνία καταβολής του ποσού των 5,3 δισ. ευρώ, με το οποίο αποπληρώνονται πρόωρα οι δόσεις για τα έτη 2024 και 2025. Τα συγκεκριμένα δάνεια έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο συνδεδεμένο με το Euribor και είναι «καλυμμένα» με swaps, τα οποία εκμηδενίζουν τον επιτοκιακό κίνδυνο. Με την πρόωρη αποπληρωμή τα swaps παραμένουν ενεργά, οπότε προκύπτει και επιτοκιακό όφελος.
- Παρά το γεγονός ότι η Ελλά- δα έχει ήδη τέσσερις ανακτήσεις επενδυτικής βαθμίδας από ισάριθμους οίκους (DBRS, R&Ι, Scope και εσχάτως Standard and Poor’s), και η πέμπτη αναβάθμιση έχει τη δική της ξεχωριστή σημασία. Έτσι, η Ελλάδα θέλει τα καλά νέα την 1η Δεκεμβρίου, ημέρα δημοσίευσης της αξιολόγησης από τον οίκο Fitch. O λόγος είναι ότι οι αγορές στρέφονται με μεγαλύτερη άνεση στα ομόλογα εκδοτών που έχουν την επενδυτική βαθμίδα από τουλάχιστον δύο εκ των τριών οίκων που συγκαταλέγονται στη λεγόμενη ομάδα των «τριών μεγάλων» (Moody’s, S&P και Fitch). Έτσι, σε ενδεχόμενο αναβάθμισης και από τον οίκο Fitch (μας έχει και αυτός μια βαθμίδα κάτω από την επενδυτική), θα αυξηθεί ο αριθμός των επενδυτών που θα μπορούν να τοποθετηθούν σε ελληνικά ομόλογα. Το τι σημαίνει αυτό στην πράξη φάνηκε και το τελευταίο διάστημα. Με το που αντιστράφηκε η ανοδική τάση στα ευρωπαϊκά ομόλογα -πλέον κυριαρχούν οι φόβοι της ύφεσης, ενώ βοήθησε και η απόφαση των κεντρικών τραπεζών σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη να μην κάνουν άλλη αύξηση επιτοκίου- υποχώρησε και η απόδοση του ελληνικού 10ετούς, το οποίο επανήλθε στην περιοχή του 4% και με απόσταση 128 μονάδων βάσης από το γερμανικό, το οποίο είναι και το πανευρωπαϊκό σημείο αναφοράς.
Η στρατηγική για το 2024
Στις 24 Δεκεμβρίου αναμένεται να κυκλοφορήσει το πρόγραμμα δανεισμού της χώρας για το 2024 με δύο σενάρια. Το πρώτο θα προβλέπει την έκδοση ομολόγων συνολικού ύψους 7 δισ. ευρώ. Είναι το ποσό που χρειάζεται για να «ανακυκλωθούν» οι λήξεις χρέους της επόμενης χρονιάς. Το δεύτερο σενάριο ανεβάζει το ποσό των εκδόσεων στα 10 δισ. ευρώ (και πάλι είναι μικρό ποσό αναλογικά με τη ζήτηση αλλά και τις εκδόσεις των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών) και προβλέπει ανακατανομές. Δηλαδή, τα επιπλέον χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για νέες πρόωρες αποπληρωμές χρέους αλλά και για μειώσεις της έκθεσης στα έντοκα γραμμάτια του Eλληνικού Δημοσίου, τα οποία σήμερα φτάνουν στα 11,5 δισ. ευρώ.