Οι κίνδυνοι έχουν λιγοστέψει σε σχέση με τις πρώτες χαοτικές εβδομάδες του πολέμου, όταν τα ρωσικά τανκς εισέβαλαν στην Ουκρανία και πολλοί πίστευαν ότι μια πιθανή δολοφονία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα αποδυνάμωνε το Κίεβο, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico.
Όταν ο ίδιος ο Ζελένσκι ρωτήθηκε αν ανησυχούσε για τις ρωσικές απόπειρες να τον σκοτώσουν, απάντησε ότι δεν είχε την πολυτέλεια αυτή.
“Αν το σκεφτόμουν συνεχώς, θα έπρεπε να απομονωθώ, όπως ο Πούτιν τώρα που δεν φεύγει από το καταφύγιό του”, είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξή του στο CNN τον Ιούλιο “Φυσικά, οι σωματοφύλακές μου θα πρέπει να σκεφτούν πώς να αποτρέψουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο και αυτό είναι το καθήκον τους. Δεν το σκέφτομαι”.
Όπως επισημαίνει το δημοσίευμα του Politico, μπορεί το ερώτημα αυτό να μην το σκέφτεται ο Ζελένσκι, ωστόσο δεν μπορούν να το αγνοήσουν οι υποστηρικτές του εντός και εκτός Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι απέρριψε την πρόταση να εγκαταλείψει τη χώρα λέγοντας στους επίδοξους Αμερικανούς διασώστες του “Χρειάζομαι πυρομαχικά, όχι βόλτα”, και έκτοτε ο Ουκρανός πρόεδρος έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συγκέντρωση διεθνούς υποστήριξης στον αγώνα κατά της Ρωσίας.
Οι απόπειρες δολοφονίας κατά του Ζελένσκι
Το 2022 ο στενός σύμβουλος του Zελένκσι, Μιχάιλο Ποντόλιακ, αποκάλυψε ότι είχαν γίνει τουλάχιστον δώδεκα απόπειρες δολοφονίας εναντίον του Ουκρανού προέδρου από ρωσικές ομάδες σαμποτέρ, συμπεριλαμβανομένων Τσετσένων και μισθοφόρων της Wagner.
Ο ίδιος ο Ζελένσκι φέρεται να ξεκίνησε μια online συνομιλία με Αμερικανούς γερουσιαστές λίγο μετά την εισβολή λέγοντας ότι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η τελευταία φορά που τον έβλεπαν ζωντανό.
Σαφώς, οι απειλές κατά της ζωής του Β. Ζελένσκι έχουν λιγοστέψει σήμερα, αλλά κανείς στην ουκρανική κυβέρνηση ή στο κοινοβούλιο δεν αμφιβάλλει ότι ο κίνδυνος παραμένει υψηλός.
Τον Μάρτιο, υπήρξαν νέες εκκλήσεις για να δολοφονηθεί ο Ζελένσκι, μετά την έφοδο των υποστηριζόμενων από την Ουκρανία, Ρώσων σαμποτέρ σε δύο ρωσικά χωριά στην περιφέρεια Μπριάνσκ. Ο Ρώσος βουλευτής Μιχαήλ Ντελιάγκιν δήλωσε ότι η “μόνη φυσιολογική απάντηση” στο περιστατικό είναι η “άμεση εξόντωση του Ζελένσκι”.
Όπως σημειώνει το Politico, oι επισκέψεις του Ζελένσκι στο εξωτερικό γίνονται με τη μεγαλύτερη δυνατή μυστικότητα. Ουκρανοί αξιωματούχοι εξοργίστηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν μια επίσκεψή του στις Βρυξέλλες διέρρευσε τρεις ημέρες πριν από την αναμενόμενη άφιξή του, θέτοντας σε κίνδυνο το ταξίδι του. Ομοίως, η κυβέρνηση της Βουλγαρίας ανησυχούσε ότι ένα ταξίδι του στη Σόφια θα μπορούσε να ακυρωθεί τον περασμένο μήνα, αφού εμφανίστηκαν λεπτομέρειες στον Τύπο.
Η διαδοχή
Τυπικά, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ουκρανίας, η γραμμή της διαδοχής είναι η ακόλουθη: “Όταν ο πρόεδρος δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τα καθήκοντά του, ο πρόεδρος της Βερχόβνα Ράντα της Ουκρανίας, του ουκρανικού κοινοβουλίου, αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση”, δήλωσε ο Mykola Knyazhytsky, βουλευτής της αντιπολίτευσης από την πόλη Λβιβ στα δυτικά της χώρας. “Ως εκ τούτου, δεν θα υπάρξει κενό εξουσίας”.
Ωστόσο, ο πρόεδρος του ουκρανικού κοινοβουλίου Ρουσλάν Στέφαντσουκ, μέλος του κόμματος “Υπηρέτης του Λαού” του Ζελένκσι δεν χαίρει ιδιαίτερα υψηλής εμπιστοσύνης στις δημοσκοπήσεις. Συγκεντρώνει 40%, λιγότερο από το μισό του ποσοστού που συγκεντρώνει ο Ζελένσκι. Και δεν είναι δημοφιλής στους βουλευτές της αντιπολίτευσης. “Δεν νομίζω ότι έχει σημασία αυτό”, είπε ο Άντριαν Καρατνίτσκι, συνεργάτης στο Eurasia Center του Atlantic Council. “Υπάρχει μια ισχυρή ηγετική ομάδα και νομίζω ότι θα δούμε μια κυβέρνηση συνεργασίας”, πρόσθεσε.
Η νέα ομάδα διακυβέρνησης πιθανότατα θα αποτελείτο από τον Στέφαντσουκ μαζί με τον Αντρί Γερμάκ, τον πρώην παραγωγό ταινιών και δικηγόρο που είναι επικεφαλής του γραφείου του προέδρου, τον υπουργό Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα και τον υπουργού Άμυνας Ολέξι Ρεζνίκοφ. Ο Βάλερι Ζαλούζνι θα παρέμενε στη θέση του ως ο κορυφαίος στρατηγός της χώρας.
Ο Καρατνίτσκι είπε επίσης ότι θα ήθελε να δει σε κάποιον ρόλο την τηλεοπτική περσόνα, Σερχίι Πρίτουλα, που διευθύνει σημαντικές φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες και χαίρει εμπιστοσύνης στην ουκρανική κοινή γνώμη.
“Η χώρα έχει φθάσει σε ένα επίπεδο πολύ ουσιαστικής αλληλεγγύης και εθνικής ενότητας, οπότε αν συνέβαινε κάτι τρομερό στον Ζελένσκι, δεν θα είχε τόσο δραματική επίπτωση όσο θα νόμιζε κανείς”, είπε ο Καρατνίτσκι ενώ σημείωσε ότι “η Ουκρανία έχει δημιουργήσει μια καλά δομημένη διοικητική, στρατιωτική και διπλωματική μηχανή”.
Ο Καρατνίτσκι υπογράμμισε πως αν και ο θάνατος του Ζελένσκι θα ήταν ένα ψυχολογικό σοκ, για να αντιληφθούμε τον πιθανό αντίκτυπο του θα πρέπει να κατανοήσουμε το πόσο έχει αλλάξει η Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας. “Επί της ουσίας η επίθεση του Πούτιν, κατά λάθος, βοήθησε στη σφυρηλάτηση ενός νέου ισχυρού εθνικού αισθήματος και στη διαμόρφωση θεσμών σεβαστών από την κοινωνία, που είναι ενωμένη στους κοινούς στόχους.
“Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι βασικοί παράγοντες στον αγώνα της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα είναι η ανθεκτικότητα των ενόπλων δυνάμεων, η ικανότητα της διοίκησης και οι νίκες στο μέτωπο”, ανέφερε ο Μίκολα Κνιαζίτσκι, βουλευτής της αντιπολίτευσης. “Αυτό είναι που έχει μεγαλύτερη σημασία όσον αφορά την πολιτική σταθερότητα της Ουκρανίας”.
Ενδεχομένως, εάν υπάρχει ένας αδύναμος κρίκος στο σενάριο δολοφονίας του Ζελένσκι, αυτός δεν βρίσκεται στην Ουκρανία, αλλά μεταξύ των συμμάχων της, σημειώνει το Politico. Οι Ουκρανοί φαίνεται πως έχουν μια ισορροπημένη άποψη για τον πρόεδρο τους, αναγνωρίζοντας τις αρετές του, αλλά και τα μειονεκτήματά του. Τον αποδέχονται και τον αποτιμούν θετικά για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων του κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά του ασκούν έντονη κριτική για τα λάθη του, ιδίως γιατί εμφανίστηκε απροετοίμαστος για την εισβολή, που παρά τις προειδοποιήσεις τη θεωρούσε απίθανη.
Αντιθέτως, τα διεθνή ΜΜΕ προβάλλουν υπερβολικά τον Ζελένσκι ως μια χαρισματική προσωπικότητα. Έτσι, κατάφεραν να μεταμορφώσουν τον Ουκρανό πρόεδρο από ένα πρόσωπο περιορισμένων δυνατοτήτων –εν καιρώ ειρήνης– σε έναν “εκπληκτικό και σπουδαίο πολιτικό” που ηγείται της μάχης του “ελεύθερου κόσμου”.
Τυχόν εξόντωσή του θα άφηνε πολλούς στη Δύση στο “κενό”, προκαλώντας τεράστιες αμφιβολίες και αβεβαιότητα για τη συνέχεια του πολέμου. Μια τέτοια εξέλιξη ίσως να ενέτεινε την πίεση από τη Δύση για διαπραγματεύσεις και συμβιβασμό με τη Ρωσία.