Ως μία επίσκεψη που έπρεπε να γίνει, παρά τις όποιες παραφωνίες έχουν καταγραφεί από την τουρκική πλευρά – ή για την τουρκική από την ελληνική πλευρά – βλέπουν αναλυτές και διπλωμάτες σε Αθήνα και Άγκυρα την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην τουρκική πρωτεύουσα, σήμερα Δευτέρα.
Στη συνάντηση του πρωθυπουργού, με τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να τεθούν επί τάπητος το σύνολο των διμερών θεμάτων αλλά και να οριστεί το χρονοδιάγραμμα των επόμενων επαφών στον πολιτικό διάλογο, την θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Και οι παραφωνίες
Η ελληνική πλευρά δε εμφανίζεται έτοιμη να θίξει και τα ζητήματα που την έχουν ενοχλήσει, με τον Μητσοτάκη να έχε προαναγγείλει ότι θα αναφερθεί στο θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί.
Την ίδια στιγμή ο τούρκος πρόεδρος, δηλώνει (Καθημερινή) πως «εμείς δεν έχουμε βλέψεις στα δικαιώματα άλλων, δεν θέλουμε κανείς να δείχνει ασέβεια στα δικαιώματά μας. Tο να συνεχιστεί μια συμπεριφορά που σέβεται τις ευαισθησίες εξασφαλίζει το να επικρατήσει μια ατμόσφαιρα δίχως ένταση· αυτό βιώσαμε μαζί». Με το πρόβλημα ωστόσο να είναι τι θεωρεί κανείς «δικαίωμα του», αφού εκεί ακριβώς διαφωνούν Ελλάδα και Τουρκία.
«Δεν έχουμε μόνο μία διαφορά»
Ο Ερντογάν επέμεινε ακόμα στο ότι «τα προβλήματα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο. Δεν πρέπει να αγνοούμε άλλα αμφιλεγόμενα σημεία εστιάζοντας σε μία και μόνο διαφορά», ενώ εκτίμησε ότι μπορεί να συζητηθούν και τα θέματα κυριαρχίας με προοπτική που απέχει από τετελεσμένα. Και σαφώς επιμένει σε μία διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.
«Παραφωνία» από την πλευρά της Άγκυρας θεωρήθηκαν τα θαλάσσια πάρκα και οι εξαγγελίες της Ελλάδας, ωστόσο η Αθήνα απαντά πως η θέση της κυβέρνησης ήταν σαφής. Διαμηνύουν δε ότι ο σχεδιασμός θα προχωρήσει στη βάση περιβαλλοντικών κριτηρίων με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της θάλασσας και με σταθερό έρεισμα στην κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Ήρεμα νερά
Τόσο ο Μητσοτάκης όσο και ο Ερντογάν θέτουν ως στόχο τη διατήρηση των «ήρεμων νερών» και αυτό θα αναζητήσουν και στη συνάντηση της Άγκυρας.
Αναμένεται σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές επίσης, να επιβεβαιωθεί η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών κατά τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, ενώ οι δύο ηγέτες αναμένεται να συμπέσουν και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον.
Οι συνομιλίες
Οι συνομιλίες αναμένεται όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές να ακολουθήσουν το μοντέλο του Βίλνιους, με μία διμερή στην οποία συμμετέχουν επίσης οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών, Γεραπετρίτης και Φιντάν, καθώς και οι διπλωματικοί σύμβουλοι των δύο ηγετών.
Να σημειωθεί ότι στην αποστολή από ελληνικής πλευράς εκτός από το Γεραπετρίτη και τη διευθύντρια του πρωθυπουργικού διπλωματικού γραφείου, Άννα Μαρία Μπούρα, τον πρωθυπουργό θα συνοδεύσουν οι ΥΦΥΠΕΞ, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστας Φραγκογιάννης, ο διοικητής της ΕΥΠ, Θεμιστοκλής Δεμίρης, καθώς και η Αριστοτελία Πελώνη, Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας στο Μαξίμου.
Οι δύο πλευρές θέλουν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα και σε επίπεδο ηγετών προκειμένου να μπορούν οι σχέσεις να προχωρούν.
Τα επιτεύγματα των ήρεμων νερών
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας του περασμένου Δεκέμβρη στην Αθήνα είχαν υπογραφεί η Διακήρυξη των Αθηνών και ακόμα 15 Μνημόνια συνεργασίας.
Σε αυτά που το Μέγαρο Μαξίμου βλέπει ως μετρήσιμα αποτελέσματα από την επανενεργοποίηση των διαύλων επικοινωνίας είναι:
– Η εφαρμογή της διευκόλυνσης της χορήγησης βίζας για Τούρκους πολίτες σε 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
-Το θετικό κλίμα στο πεδίο που έχει σαν αποτέλεσμα την σχεδόν μηδενική παραβατικότητα στον αέρα.
– Η καλύτερη συνεργασία στο Μεταναστευτικό και η καταγραφή συνολικής μείωσης των ροών.
Οι διαφωνίες παραμένουν
Και οι δύο πλευρές παραδέχονται ότι οι διαφωνίες παραμένουν, σημειώνοντας ωστόσο ότι το σημαντικό είναι αυτές να μην οδηγούν σε κρίση.
Η θετική ατζέντα είναι ένα πεδίο που τόσο η Αθήνα όσο και η Άγκυρα επενδύουν για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης.
Το πρόγραμμα Μητσοτάκη στην Άγκυρα ξεκινά με την διμερή συνάντηση με τον Ερντογάν στις 15:30 στο Ακσαράι και θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών και δηλώσεις στα ΜΜΕ.
Η επίσκεψη θα κλείσει με δείπνο που θα παραθέσει στον πρωθυπουργό ο Πρόεδρος της Τουρκίας, με τον Ερντογάν να υπόσχεται ρεσιτάλ τουρκικής φιλοξενίας.