Το πόστο της Λιβύης και η απόφαση για διορισμό έλληνα πρεσβευτή στην Τρίπολη ήταν μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες αποφάσεις που ανακοίνωσε το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο του υπουργείου Εξωτερικών τις προηγούμενες ημέρες. Ενδιαφέρον γιατί η θέση μέχρι πρόσφατα παρέμενε κενή, με την πρεσβεία να λειτουργεί με επιτετραμμένο.
Παρά το γεγονός ότι αρχές Οκτωβρίου του 2022 είχε φτάσει ο πρέσβης Νίκος Κοτροκόης, ο οποίος ωστόσο αναχώρησε για την Αθήνα περίπου 10 ημέρες μετά χωρίς καν να δώσει διαπιστευτήρια. Με τις σχέσεις Αθήνας – Τρίπολης να χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα προβληματικές από την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου και μετά το 2019. Οταν η κυβέρνηση Σάρατζ αποφάσισε να συμβάλει στην προσπάθεια της Αγκυρας για δημιουργία τετελεσμένων στο πλαίσιο επιβολής του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και υπέγραψε το «παράνομο και ανυπόστατο» – όπως το χαρακτηρίζει η Αθήνα – μνημόνιο καθορισμού θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση Ερντογάν.
Η διπλωματική απουσία της Ελλάδας από την Τρίπολη είχε χαρακτηριστεί προβληματική και με φόντο τις κινήσεις της κυβέρνησης Ντμπέιμπα στη Λιβύη που είχε ακολουθήσει έναν δρόμο στενής προσέγγισης και συμμαχίας με την Αγκυρα, υπογράφοντας μάλιστα και δεύτερη συμφωνία για την εκμετάλλευση ενδεχόμενων κοιτασμάτων στην περιοχή που οριζόταν από το πρώτο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Νέος πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τρίπολη ορίστηκε ο διπλωμάτης Νίκος Γαριλίδης. Αιγυπτιώτης, μιλάει άριστα τα αραβικά, όπως σημειώνουν όσοι τον γνωρίζουν, και είναι γνώστης της Μέσης Ανατολής. Τελευταίο του πόστο στο εξωτερικό ήταν το Κάιρο έως το 2021, ενώ στη συνέχεια υπηρέτησε ως διευθυντής της Διπλωματικής Ακαδημίας. Ο Γαριλίδης θεωρείται άριστος γνώστης, όπως λένε οι συνάδελφοί του, των Ελλήνων της Ανατολής αλλά και της αραβικής δυναμικής.
Ωστόσο το ερώτημα είναι ποια θα είναι η στόχευση της Αθήνας από εδώ και στο εξής όσον αφορά τη Λιβύη. Θέση της ελληνικής διπλωματίας σαφώς παραμένει η διενέργεια εκλογών στη Λιβύη για την ανάδειξη μιας νέας, δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, καθώς και η αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από τη χώρα.
Υπενθυμίζεται ότι η επίσκεψη του πρώην ΥΠΕΞ και νυν ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια στην Τρίπολη τον Νοέμβριο του 2022 είχε εξελιχθεί σε διπλωματικό επεισόδιο, με τον τότε επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας να αναχωρεί από την πρωτεύουσα της Λιβύης χωρίς καν να κατέβει από το αεροπλάνο για να μη συναντήσει τη λίβυα ομόλογό του Νάιλα Μανγκούς.
Τα επόμενα βήματα
Ο διορισμός πρέσβη στην Τρίπολη ήταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και πολύ καιρό, όπως λένε διπλωμάτες, σχολιάζοντας την απόφαση, ενώ το ερώτημα που εγείρεται είναι αν αυτό θα σημάνει και μεγαλύτερη κινητικότητα της ελληνικής διπλωματίας στη Λιβύη, σε ένα περιβάλλον που αλλάζει.
Θεωρεί η Αθήνα ότι πρέπει να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, έστω και σε ένα άτυπο πλαίσιο, ακόμα και πριν από τη διενέργεια εκλογών, και πώς θα μπορούσε να οικοδομήσει το κατάλληλο κλίμα ώστε να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες Ελλάδας – Λιβύης; Με αρκετούς διπλωμάτες να αναγνωρίζουν ότι το πάγωμα των διαύλων επικοινωνίας δεν βοήθησε.
Το ζήτημα της Λιβύης άλλωστε απασχόλησε και τις συνομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στο Ελ Αλαμέιν, με τον ΥΠΕΞ Γιώργο Γεραπετρίτη, σε συνέντευξή του (Al Ghad TV) να σημειώνει τον ρόλο της Αιγύπτου, καθώς και τη «ρευστή κατάσταση με την παρουσία ξένων μισθοφόρων» που επικρατεί στη Λιβύη τονίζοντας ότι «οι λιβυκές αρχές πρέπει να οδηγήσουν τη χώρα σε εκλογές».